Beter gaan luisteren

In een gesprek dat ik had met Inge, beginnend schoolleider, in het kader van haar leiderschapsontwikkeling, bracht zij in dat ze beter ‘moest’ gaan luisteren.

Ik vroeg haar hoe ze bij dit leerdoel kwam. Daarop vertelde Inge me over een collega die altijd haar verhaal bij haar kwijt wilde. Maar: het lukte haar niet meer zo goed om ernaar te luisteren. En dat zat haar dwars. Want over leiderschap had ze geleerd dat goed luisteren naar je medewerkers belangrijk is. Lees verder ›

Benedictijns leven in deze tijd: Stuurmanskunst

Nederland kent momenteel naast 12 miljoen bondscoaches ook nog 9 miljoen virologen, 11 miljoen vaccinatie-experts, 7 miljoen klimaatdeskundigen en minstens 6 miljoen premiers en ministers van Volksgezondheid. Ik hoor en lees veel ‘monopolie op de waarheid’, veel ‘zeker weten’, veel ‘wijzen naar anderen’ en weinig ‘dialoog’. Hoe moet je hier in hemelsnaam leiding aan geven, koers blijven houden, inspelen op veranderende omstandigheden en voorop blijven gaan in de wedstrijd? Een forse opdracht voor het nieuw aangetreden kabinet, maar ook voor al die leidinggevenden in de verschillende sectoren van de maatschappij. Wellicht kunnen ze / we hierin wat leren van de Benedictijnen. Lees verder ›

Niet langer alleen je eigen boontjes doppen

Lerend op weg naar resultaatverantwoordelijke en zelforganiserende teams.

Steeds meer organisaties kiezen voor het werken in resultaatverantwoordelijke zelfsturende teams, om de verantwoordelijkheid en het eigenaarschap voor het bereiken van de teamdoelen en -prestaties zo dicht mogelijk bij de teamleden zelf te leggen. Echter, het werken in zelfsturende teams gaat niet altijd meteen van een leien dakje. Wat leren we van een casus in het mbo? Lees verder ›

Hoe geef je als schoolleider leiding aan je eigen leerproces?

Leidinggevenden in het onderwijs aan het woord

Een goede schoolleider is een lerende leider: iemand die open en responsief situaties benadert. Iemand die interactie zoekt om inzicht te krijgen in andere expertises, perspectieven en culturen. En zo steeds weer onderzoekt waar de situatie om vraagt. Anders gezegd: de ontwikkeling van jouw leiderschap is een kwestie van levenslang leren. Lees verder ›

Een pleidooi voor schakeltijd

Het is druk

Ik verplaats mij van vergadering naar vergadering, doe er soms nog een of meer gesprekken tussendoor, maak hier en daar een babbeltje en vind met moeite wat ruimte om mijn mails te beantwoorden. Dat doe ik dan vaak ’s avonds, als ik er al aan toe kom met mijn drukke privé-agenda. Mijn lijf protesteert, maar dat ongemakkelijke gevoel druk ik weg. Ik reageer vooral op dat wat er voorbij komt. De waan van de dag is leidend en dwingend. Lees verder ›

Hoe bevorder je de ontwikkeling van de school als een professionele leergemeenschap met een lerende cultuur? 

Leidinggevenden in het onderwijs aan het woord

Niet alleen leerlingen leren op school. Ook de organisatie zelf moet ‘lerend’ zijn. Dat geldt voor individuen (leraren en leidinggevenden) én teams. Waarom? Omdat dit cruciaal is voor de ontwikkeling van de organisatie en dus de kwaliteit van het onderwijs. Lees verder ›

Nieuwe leiderschapsbronnen aanboren tijdens (persoonlijke) crisis

Daar lag ik, op de grond, naast mijn fiets. Alsof de wereld om mij heen even weg was en stilstond. Een gevoel van opluchting: mijn dochter staat nog en mijn tanden zitten nog in mijn mond. Maar wel, zo blijkt later: een hersenkneuzing, whiplash, kaakontwrichting en breuken in mijn vingers.

Zo begon voor mij (letterlijk en figuurlijk) een harde weg. Lees verder ›

Mijn reis naar Rome

Over verwachtingen gesproken

We naderen het einde van dit knotsgekke schooljaar. De veerkracht van veel mensen en zeker ook van de mensen in het onderwijs is behoorlijk op de proef gesteld. Leerlingen, ouders, docenten en schoolleiders moesten voortdurend schakelen om af te stemmen op de ontwikkelingen. De ‘normale’ ingebakken verwachtingen waar het onderwijs vol mee zit, zoals roosters, jaarplannen, curricula en eindtermen, werden niet gehaald en dienden steeds weer te worden bijgesteld. Er was sprake van achterstanden. Dat gaf veel ongemak en teleurstelling. Hoe zeer we met z’n allen ook verlangden naar duidelijkheid, een perspectief en een soort routekaart, waren die niet zo makkelijk te geven. Lees verder ›

Nieuwe beroepsstandaarden helpen bij spreiden van leiderschap

Dit voorjaar presenteerden zowel het Schoolleidersregister PO (SRPO) als het Schoolleidersregister VO (SRVO) een nieuwe beroepsstandaard voor schoolleiders. Met deze beroepsstandaard PO en Beroepsstandaard VO en willen zij ‘de professionele ontwikkeling van schoolleiders en de erkenning van de beroepsgroep bevorderen’. Deze nieuwe standaarden gaan niet meer alleen over de ‘formele’ schoolleider, want schoolleiderschap is al lang niet meer synoniem aan de schoolleider. Iedereen binnen de school kan het leiderschap oppakken. En sterker nog, met de standaard in de hand kunnen schoolleiders, leraren, OOP, RvT en andere betrokkenen nog beter in gesprek gaan met elkaar over de visie op leiderschap binnen het team of de school. Lees verder ›

Ik sta even stil en dat is een hele vooruitgang (B. Brecht)

De meest inspirerende leidinggevende die ik in mijn loopbaan ben tegengekomen was de, helaas veel te vroeg overleden, toenmalig rector van het Marne College in Bolsward: Jurjen Hiemstra. Behalve dat ik veel van hem geleerd heb door zijn scherpe en liefdevolle vragen en zijn aanmoedigende en confronterende feedback, deed hij mij onbewust ook voor hoe je als professional voor je eigen ontwikkeling kunt (en mag) zorgen. Een paar keer per jaar was Jurjen een dag afwezig en had dan een zogenaamde ‘reflectiedag’; hij ging een dagje fietsen of op een zeilboot zitten nadenken over zichzelf en over zijn werk. De eerste keer schrok ik daar haast een beetje van, want het voelde voor mij toch ook een beetje als ‘spijbelen’ en ‘heb je niet wat beters te doen’. Later begreep ik dat Jurjen Bertolt Brecht pas echt goed begrepen had, want hij kwam altijd terug van zo’n dag met frisse ideeën, mooie plannen of ‘nieuw gedrag’. Lees verder ›