Persoonlijk Leiderschap
start 25 september 2019

Ben jij op je gemak als het nergens op lijkt?

Bart Schipmölder, 13 februari 2019

Wat een plezier spreekt er uit dat dansen. In dit verhaaltje van Toon Tellegen1 gaan nijlpaard en neushoorn helemaal op in het dansen en genieten ze vooral van het doen. Ze zien wel wat er wil ontstaan. Ze zijn er mee op hun gemak als het nergens op lijkt. Ze ontdekken al experimenterend nieuwe stappen en zijn daarbij bereid om het bekende los te laten. Ze vertrouwen hun eigen danskwaliteiten voldoende om de sprong in het onbekende te wagen. Ze zijn niet bezig met of het ergens op lijkt, of het aan de spelregels voldoet, wat anderen er van vinden of waar het toe leidt.

Creëren

We kunnen ons goed voorbereiden op nieuwe stappen, de context in kaart brengen, de wensen van leerlingen en ouders in beeld brengen, wetenschappelijke inzichten betrekken. Maar als we klaar zijn om een stap naar voren te zetten staan we eigenlijk altijd aan de rand van het onbekende, on the edge of the unkown2. Hoe graag we dat ook willen, de toekomst en wat er ontstaat laat zich niet voorspellen of controleren. Om Wheatley & Kellner3 te citeren: ‘Every act of organizing is an experiment. We begin with desire, with a sense of purpose and direction. But we enter the experience vulnerable. Unprotected…. We acknowledge that we don’t know how this work will actually unfold. We discover what we are capable of as we go along.’

Op je gemak zijn met je ongemak

Als we willen vernieuwen zullen we moeten springen van die rand van het onbekende, en ervaren we hoe het uitpakt. Jij zelf, maar ook de mensen om je heen, helpen het vernieuwingsproces door op hun gemak te zijn met dat het mogelijk in eerste instantie nergens op lijkt. Pas als je daar voor open staat kan er echt iets nieuws ontstaan. En dit vermogen om elke keer opnieuw te springen op zoek naar wat werkt, is wat ons al een evolutie lang als mensheid in leven houdt.

Niet teruggrijpen

Tijdens dat wordingsproces is het gevoel voor richting de drijfveer en de begrenzer, tijdens het proces is het belangrijk om te leren van de ervaringen. Wat werkt, wat werkt ook niet. Is het een antwoord op de situatie nu? Teruggrijpen op oude oplossingen werkt vaak niet omdat ze ontwikkeld zijn voor vragen in de context van toen, niet voor de situatie nu.

Dat stemmetje

Het zijn niet zo zeer de omstanders die kritisch zijn op hoe we dansen, maar het is dat kritische stemmetje in onszelf met geluiden als: ‘doe toch normaal’, ‘niet goed genoeg’, ‘sloof je niet uit’ of ‘dit leidt nergens toe, je zou toch beter moeten weten’. We gaan zelf bezig met de vragen rond goed of fout en of het wel zinvol is. Dat zijn oude stemmen die we ons in de loop der jaren eigen hebben gemaakt en die zich juist laten horen op momenten dat je met nieuwe dingen die nergens op lijken bezig bent. Maar in die situaties hebben ze vooral een remmende werking en werkt het het beste als je je er niet door laat betoveren, je ze een beetje negeert. Ik hoop dat nijlpaard en neushoorn je daarbij kunnen inspireren: ‘dat willen wij ook, dat het nergens op lijkt.’

Creërend leiderschap

Vernieuwing begint bij een verlangen of zicht op de bedoeling en richting. Als je als leider bij wilt dragen aan een organisatie waarin er ruimte is voor creatie, vraagt dat bovenal dat je zelf blijft dansen op een manier die nergens op lijkt. Voor je mensen is het belangrijk dat je voor gaat in het bouwen van een ruimte waarin zij ook kunnen dansen. Een ruimte waarin ze zich voluit gesteund voelen, interactie ruim baan krijgt, mensen het niet hoeven te weten en waarin leren van en met elkaar gestimuleerd wordt. In die ruimte kan spontane en werkende vernieuwing ontstaan.

Ik sluit af met onze nieuwjaarswens voor 2019: ‘De enige manier om de toekomst te voorspellen, is haar tot stand te brengen.‘ (Hannah Arendt)

En ik vul deze nu aan met: Spring!

 

  1. Toon Tellegen & Annemarie van Haeringen (2010). Wat dansen we heerlijk. Querido.
  2. ‘On the Edge of the unknown’ is een begrip dat gebruikt wordt in System Centered Training ontwikkeld door Yvonne Agazarian.
  3. Wheatley, M. J., & Kellner-Rogers, M. (1996). A simpler way. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers.

Bart Schipmolder Algemeen directeur NSO-CNA

 

Bart Schipmölder
Directeur NSO-CNA Leiderschapsacademie

0 0 stemmen
Artikel waardering
Deel dit bericht
Abonneer
Laat het weten als er
guest

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
0
Zou graag je gedachten willen weten, laat een reactie achter.x
Spring naar toolbar