Laat je tweede stem je horen!
Je herkent het vast wel. Je bent in gesprek met iemand of je neemt deel aan een overleg en intussen gaat een tweede gesprek in je hoofd lopen. In dat tweede gesprek zijn vaak stemmen aan het woord die sociaal niet zo lekker liggen en die je liever voor je houdt. Het zijn meestal oordelende stemmen die bijvoorbeeld zeggen: ‘wat een eikel’, of ‘heb je hem weer’, of ‘eigenlijk moet ik nu iets zeggen, maar ik weet niet wat’, of, ‘daar gaan we weer’. Als je zo’n tweede stem in jezelf hoort praten is dat een signaal dat je innerlijk aan het afhaken bent.
De oordelende tweede stem wordt gevoed door onzekerheid, frustratie, onrust en produceert ongegeneerd oordelen over anderen, over jezelf of over de situatie. Die tweede stem geeft, op een dieper niveau, uiting aan iets dat niet OK is. Dat iemand teveel domineert en anderen steeds in de rede valt, dat je je niet gehoord voelt of dat er ongenuanceerd wordt gesproken over mensen die er niet bij zijn.
Je neemt het mee naar huis
Na zo’n gesprek of overleg neem je de boodschappen van je tweede stem met je mee. Het moet eruit! Je gaat verontwaardigd klagen over anderen bij collega’s of thuis aan de keukentafel. ‘Moet je horen wat ik nou weer heb meegemaakt’. Zo’n boodschap gaat vervolgens rondzingen. Daarmee voed je negatieve krachten in de onderstroom van de organisatie.
Maak van je tweede stem een eerste stem
Door die tweede stem een stem te geven in het gesprek of in een overleg kan, wat niet OK is, gehoord worden en gaat de druk van je interne ketel. Lastig is dat enkele van je tweede stemmen spreken in taal die niet geschikt is om te delen. De kunst is dan ook om jezelf niet te censureren en tegelijk de boodschap van je tweede stem zó te verwoorden dat anderen kunnen horen wat je te zeggen hebt. Bijvoorbeeld: ‘ik merk dat we in herhaling vervallen en zelf heb ik het gevoel dat ik niet gehoord word, hebben jullie dat ook?’
Je kunt ook anderen over de drempel helpen om hun tweede stem te laten horen door op cruciale momenten te vragen: ‘ik heb jou nog niet gehoord’, of, ‘het lijkt dat je aan het afhaken bent’ of, ‘wat moet voor jou nog gezegd worden?’, ….….
Dat schoont lekker op. Niet alleen in de bespreking maar ook daarbuiten.
Zelf aan de slag met het realiseren van gezonde ontwikkelingen in de onderstroom van teams en organisaties? Meld je aan voor de tweedaagse training Leidinggeven in de Onderstroom (op 12 februari en 25 maart 2020).
Meer lezen? In mei 2019 verscheen mijn boek: De kracht van niet-weten, ruimte voor ontwikkeling. Lees hier meer over het boek en de mogelijkheid om het te bestellen.
Louis Steeman, docent NSO-CNA