Liefde voor leren als leiderschapsbron voor schoolleiders?

Op Valentijnsdag organiseerde het Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties het congres Liefde voor leren. Liefde voor leren bekent volgens keynote spreker Robert-Jan Simons: houden van leren in alle diversiteit, en vooral het leren niet frustreren. En volgens Simons kun je mensen verleiden om verliefd te worden op leren, door een leercultuur te creëren waarin een lerende professional (zie voor de kenmerken van zo’n professional Simons & Ruijters, 2014) zich verder kan ontwikkelen.

Zo’n liefdevolle leeromgeving bevat volgens hem ingrediënten als leertijd en leergelegenheid, aandacht voor moreel beraad, ruimte voor kennisontwikkeling en onderzoek, stimuleren van specialisatie binnen de professie en ruimte geven voor eigen beslissingen en eigen leren.

Teacher leadership en traineeship gedijen in een liefdevolle leeromgeving

Gelden deze kenmerken ook voor een school als leeromgeving? Jazeker, zo blijkt uit recent onderzoek. In scholen zien we verschillende vormen van teacher leadership ontstaan. In hun recente onderzoek laten Marco Snoek, Frank Hulsbos en Inge Andersen zien dat voorwaarden voor teacher leadership deels overeen komen met Simons’ ingrediënten voor een liefdevolle leeromgeving. Zo noemen Snoek en collega’s als voorwaarden voor teacher leadership onder andere een perspectief dat de eigen werkomgeving overstijgt, een visie en moreel bewustzijn, lef en geduld. Een ander interessant onderzoek in dit kader is het onderzoek van Meirink en Van der Want (2018) naar de professionele ruimte van beginnende leraren. Zij constateren dat de mate van openheid voor nieuwe ideeën in een sectie, benaderbare collega’s en heldere uitgesproken verwachtingen van alle betrokkenen belangrijke randvoorwaarden zijn om beginnende leraren succesvol te laten zijn.

Uiteindelijk is het de chemie tussen mensen …

Het stimuleren van liefde voor leren lijkt dus ook op een school de moeite waard en vormt daarmee een belangrijke leiderschapsbron voor een schoolleider volgens ons. Garantie voor succes? Nee, zo verzekerde de tweede keynote spreker van het congres, filosofe Marjan Slob, ons. Want liefde is uiteindelijk iets wat ontstaat in de chemie tussen twee individuen.

Jolanda Botke

Opleidingsmanager NSO-CNA