Dit bericht is geschreven op 18 juli 2022
Annette Blonk start per 1 augustus 2022 als directeur op De Gooische School. Terwijl ze op 1 september 2021 nog twijfelde of het schoolleiderschap bij haar paste. Wat is er in die periode gebeurd, dat ze zó snel de switch maakte?
Waarom wilde je de oriëntatiecursus van NSO-CNA volgen?
“Ik dacht al langer na over het schoolleiderschap. Maar ik kwam er steeds niet aan toe; andere dingen en werkzaamheden kwamen ertussen.
Sinds 2016 werk ik op de Gooische School in Laren. Aan die school heb ik echt mijn hart verpand. Naast mijn werk als leerkracht vervulde ik al een rol als coördinator. Ook regelde ik subsidies voor verschillende projecten, waar ik het team in meenam.
Al die jaren bleef een stemmetje in mijn hoofd vragen stellen: wil je wel altijd les blijven geven, hoe graag je dat ook doet? Wil je geen leidinggevende worden op je school?
Vorig jaar besloot ik de antwoorden op die vragen te vinden: ik schreef me in voor de oriëntatiecursus van NSO-CNA.”
Hoe beviel de oriëntatiecursus?
“Na bijeenkomst één wist ik het al: dit vind ik heel erg leuk, hier wil ik mee verder. Dat kwam ook door de docenten (Ilse van Hal en Johan Spitteler) en hun benadering van de lessen. De cursus is erg interactief en praktijkgericht.
Ook beviel de sfeer: als ik bij een bepaald punt dacht ‘kan ik dat wel?’, kon ik dat aangeven. Daarna werd het met de hele groep open besproken. Zo ontdekte ik dat ik niet de enige was met die twijfels. Daarbij kreeg ik een goed beeld van de praktijk. Dat gaf duidelijkheid en nam mijn twijfels weg.
De bijeenkomsten kosten niet veel tijd. Je kunt wat lezen en krijgt precies genoeg informatie. Zo komen veel facetten van het schoolleiderschap aan bod.”
“Na bijeenkomst één wist ik al: ik wil schoolleider worden”
Je hebt niet de hele oriëntatie gevolgd. Waarom niet?
“In december stopte Ilse als docent. Want zij ging de Schoolleidersopleiding Basisbekwaam doen vanaf januari. Ik stuurde een berichtje om haar te bedanken. Daarbij schreef ik: ‘Misschien zien we elkaar in de toekomst bij de schoolleidersopleiding!’
Ilse reageerde: ‘Ik zie dat het schoolleiderschap echt bij je past. Waarom stap je niet over en begin je in januari al met de opleiding?’
Ik dacht: dat kan toch niet? Ik moet toch eerst de cursus afronden? Maar Ilse zag dat ik eraan toe was, en bood me deze kans. Ook van mijn school kreeg ik toestemming. En toen zat ik in januari opeens op de schoolleidersopleiding!”
En nu werk je al als directeur…
“Precies! Ook dankzij iets wat mijn intervisiegroep en Ilse tegen me zeiden, tijdens een intervisiebijeenkomst van de schoolleidersopleiding.
Tijdens de bijeenkomst vertelde ik namelijk dat ik in de sollicitatiecommissie van mijn school zat, en dat we op zoek waren naar een nieuwe directeur. Ilse zei: ‘Waarom ga jij daar niet voor?’ Ook op mijn school was al eens gevraagd of die vacature niet iets voor mij was. Maar toen twijfelde ik nog of ik er klaar voor was. De mensen om mij heen vonden duidelijk van wel.
En toen viel het puzzeltje opeens in elkaar. Ik dacht: waarom niet? Ik ga ervoor! Een paar weken later was ik de sollicitatieprocedure door. In augustus start ik. Binnen 1 jaar van oriëntatie naar directeurschap…da’s best snel!”
Zou je de oriëntatiecursus aanbevelen aan anderen?
“Ja. Aan iedereen die twijfelt, net als ik deed. Je komt er echt achter of het schoolleiderschap bij je past. En wat erbij komt kijken. Je snuffelt aan alle facetten van het vak, maar het gaat niet te diep.
En past het niet bij je? Dan zijn de docenten daar óók eerlijk over. Ze zijn open en heel benaderbaar. Met al je vragen kun je bij hen terecht.
Wat ik ook heel goed vond: er kwam tijdens een bijeenkomst een directeur van een basisschool langs. Die was ook als leerkracht doorgegroeid naar het schoolleiderschap. Zij vertelde haar verhaal, en wij konden met haar sparren en vragen stellen. Dat vond ik ook heel verhelderend.
Kortom: ik ben heel blij dat ik het gedaan heb.”

Dit bericht is geschreven op 7 juli 2022
Waarom wilde je de oriëntatiecursus van NSO-CNA volgen?
“Mijn rector had recent tegen me gezegd: ‘Is teamleiderschap niet iets voor jou?’ Dat zette me aan het denken.
Niet lang daarna praatte ik met mijn leidinggevende over mijn loopbaan. Ik gaf aan dat ik over schoolleiderschap nadacht, maar nog niet goed wist wat het precies inhoudt. En dus of het écht bij me paste.
Toen zei zij: ‘Ik ken de perfecte cursus voor jou, die antwoord geeft op jouw vragen.’ En dat was dus ‘Oriëntatie op schoolleiderschap’ van NSO-CNA.”
Hoe beviel de oriëntatiecursus?
“Zo goed dat ik er halverwege mee ben gestopt! Haha, dat moet ik even uitleggen, denk ik.
De bijeenkomsten van de cursus – verzorgd door Ilse van Hal en Johan Spitteler – waren heel inspirerend. Ze bevestigden mijn vermoeden over leiderschap:
Namelijk dat het belangrijk is om je menselijke kant mee te nemen. Dat gezond verstand en je menselijke voelsprieten 2 belangrijke kwaliteiten zijn om te bepalen wat nodig is. Je hoeft niet te veranderen, of ‘zakelijker’ te worden. Dat stelde me ook gerust: ik mag mezelf zijn als leider.
Halverwege de cursus hadden we een individueel ‘waar sta je nu?’-gesprek. Toen besefte ik: ik ben wel uitgeörienteerd. Ik was eruit: ik wilde schoolleider worden. Dus waarom dan doorgaan met de cursus? Ik wilde direct door met de Basisbekwaam-opleiding!
Dit gaf ik aan bij Ilse. Die zei: dat kan, maar morgen begint die opleiding al met een 2-daagse. Dus ik moest flink schakelen, maar ik besloot ervoor te gaan. Dat betekende dus direct het einde van mijn oriëntatiecursus.”
Wat vond je nog meer sterk aan Oriëntatie op schoolleiderschap?
“Behalve de inspirerende colleges van Johan en Ilse: het contact met collega’s uit het hele land. Collega’s die net als ik nog twijfelden over het schoolleidersvak. Het was interessant om hún twijfels te horen, en de mijne met hen te delen.
Zo deed ik ook direct waardevolle contacten op. En hoorde van hen hoe het op hun school geregeld was. Met sommigen heb ik nog steeds contact. Grote kans dat we eens op elkaars scholen kijken. Daar leer je immers ook veel van.”
Zou je de oriëntatiecursus aanbevelen aan anderen?
“Zeker! Het is een hele goede manier om te ervaren wat het schoolleiderschap inhoudt en of het bij jouw kwaliteiten en ambities past. Je praat veel over wat de baan behelst. Ook krijg je alvast wat literatuur om in te duiken.
Tijdens de cursusdagen krijg je veel ruimte om vragen te stellen, en om te sparren met collega’s en de docenten. Ook kun je 1-op-1-afspraken maken met de docenten. Zo kun je rustig jouw specifieke situatie voorleggen en om advies vragen.
Voor mij was het de ideale tussenstap: ik dacht al wel dat een rol als teamleider me paste, maar was nog niet 100% zeker. Dus direct een opleiding was nog een brug te ver. Gelukkig had ik geen haast. Deze laagdrempelige cursus bevestigde wat ik al dacht, en ik werd alleen maar enthousiaster over het vak.”

Dit bericht is geschreven op 9 oktober 2020
Eva van der Graaf start na de herfstvakantie als Afdelingsleider op haar school; haar eerste functie als leidinggevende, na een jarenlange carrière als docent Frans. De ambitie om schoolleider te worden koesterde ze al jaren. Maar ze wilde eerst zeker weten of het wel bij haar paste.
Waarom wilde je je oriënteren op schoolleiderschap?
“Al toen ik begon als docent twijfelde ik of ik altijd les wilde blijven geven. Ik merkte al snel dat ik het leuk vond om op de plek te zitten waar de besluiten worden genomen. Dat ik wilde meebeslissen over hoe we als school vooruitkomen.
Tegelijkertijd wilde ik dat niet meteen gaan doen. Eerst maar eens een aantal jaar lesgegeven. Gaandeweg nam ik al wel coördinerende taken op me, en werd ik onder andere sectievoorzitter. Zo nam ik de tijd om te ontdekken of ik echt de leidinggevende kant op wilde.
Toen kwam de vraag van mijn rector: wil je doorgroeien als leidinggevende? De ambitie was nooit verdwenen. Maar of ik het écht wilde, en écht kon? Op die essentiële vragen had ik nog geen goed antwoord. Mijn rector raadde de oriëntatiecursus van NSO-CNA aan. Daar had hij zelf goede ervaringen mee.
Ik zei meteen ja. Hoewel er nog geen directe aanleiding voor was; er was nog geen vacature waar ik op wilde solliciteren, bijvoorbeeld. Maar dat vond ik juist prettig: daardoor had ik alle tijd en ruimte om de cursus te doen, na te denken en de antwoorden te vinden.”
En…vond je de antwoorden tijdens de oriëntatiecursus?
“Ja, nu ben ik zeker: ik wil het, en ik kan het. De thema’s die besproken werden spraken me erg aan. En ik kreeg nooit het gevoel dat ik ergens mee bezig was wat ik niet begreep of niet zou kunnen.
Aan mezelf mérkte ik ook dat ik het echt interessant vond: aan de interactie die ik had met de groep, en de uitgebreide aantekeningen die ik maakte. De sessie die ik misschien wel het interessantste vond, was die over stoorzenders in de organisatie. Hoe ga je daarmee om? En hoe krijg je mensen wél de goede kant op?
En omdat ik het zo leuk vond, las ik alles en deed ik alle opdrachten: ik liep mee met mijn rector, schaduwde mijn sectieleider, liet iemand een vragenlijst over mij invullen, etc. En dat hóeft allemaal niet:
Als je wilt, hoef je niets te lezen en geen opdracht te doen tijdens de cursus. Niemand die je achter je vodden zit. Je haalt er alleen uit wat je er zelf instopt. Zo ligt de verantwoordelijkheid om het tot een succes te maken helemaal bij jezelf. Dus op basis van je eigen inzet kun je de vraag ‘wil ik dit echt?’ al goed beantwoorden. In mijn geval was dat een volmondig ‘ja’.”

Wat vind jij de kracht van ‘Oriënteren op leiderschap’ van NSO-CNA?
“Verschillende dingen:
Allereerst dat deze cursus echt gericht is op schoolleiderschap. Er zijn veel mensen in het onderwijs die leiding willen geven, maar dan wel ín het onderwijs. Niet bij een of ander bedrijf. Tijdens deze cursus ontdek je of je leidinggevende in het onderwijs wilt worden, aan de hand van thema’s die specifiek voor het onderwijs belangrijk zijn. Én aan de hand van situaties die rechtstreeks uit de onderwijspraktijk komen. Wat me bij het 2e punt brengt:
De cursus is heel praktijkgericht. Zo merkte ik meerdere keren dat wat ik leerde, direct kon inzetten. Zoals na een sessie waarin we gesprekstechnieken oefenden. Kort daarna had ik een slechtnieuwsgesprek met een collega. Daar paste ik die technieken meteen toe.
En dat terwijl de cursus niet té diepgaand is. Het is juist precies goed gedoseerd: alle belangrijke vraagstukken rond leiderschap komen aan bod, zonder daar al te veel op in te gaan. Daar was ik nu ook nog niet naar op zoek.”
Zou je de oriëntatie aanbevelen bij anderen?
Maar nogmaals: als je antwoorden zoekt op bovenstaande vragen, dan vind je die tijdens deze cursus. En leg je tegelijkertijd een goede basis voor het vervolg.”
Dit bericht is geschreven op 6 maart 2017
Jeroen is zo’n 7 jaar docent Digitale Vormgeving bij Media College Amsterdam. Hij leert 2e- en 4e-jaars hoe ze bijvoorbeeld een tijdschrift, verpakking of website ontwerpen.
Voordat hij docent werd, leidde hij een ontwerpstudio. Ook op zijn school heeft hij leiderschapsambities. Nu al neemt hij organisatorische taken op zich.
Om zich verder te ontwikkelen maar vooral om te ontdekken of het schoolleiderschap bij hem past, volgt hij de oriëntatiecursus bij NSO-CNA Leiderschapsacademie.
Waarom wilde je deze cursus volgen?
“Behalve de ontwerpstudio waar ik leidinggaf, heb ik altijd in besturen van diverse verenigingen gezeten. Vaak als voorzitter. Zaken regelen vind ik leuk, met name mensen in dezelfde richting krijgen. Ook als dat niet míjn richting is. Het gaat om een gezamenlijke visie creëren.
Maar leidinggeven in het bedrijfsleven of bij verenigingen is toch heel anders dan op een school. In het onderwijs moet je bijvoorbeeld meer geduld hebben: je hebt toch te maken met de ambtelijke molen, waar je met veel meer schijven binnen een organisatie te maken hebt. Die gaan pas werken als de juiste plannen in de juiste volgorde zijn ingediend.
Dus ik wil ontdekken welke vaardigheden ik nodig heb om goed leiding te geven in het onderwijs. Of ik die vaardigheden (al) héb en/of kan ontwikkelen. En of schoolleiderschap überhaupt bij me past.”
Die onzekerheid is weggenomen; de cursus bevestigt dat ik het kan.
Wat vind je sterk aan de oriëntatiecursus?
“Aan het begin stel je een expliciet doel, iets wat je wilt onderzoeken op je eigen school. Zo was ik benieuwd hoe en of directeuren sparren over hun eigen leiderschap. Ze hebben immers niemand bóven hen met wie zij kunnen spiegelen. Daarover ben ik in gesprek gegaan met mijn eigen directeur. Aan het einde van de cursus presenteert iedere cursist zijn of haar doel en bevindingen. Deze werkwijze maakt dat je direct de praktijk induikt.
Daarnaast is het erg prettig dat iedere bijeenkomst een ander leiderschapsthema heeft. Bijvoorbeeld ‘Visie binnen een school’, ‘Kwaliteiten binnen je eigen school’ en ‘Leergemeenschappen’. Zo krijg je in korte tijd een goed beeld van wat je als schoolleider kunt verwachten. En vorm je daar een mening over, mede dankzij de prikkelende artikelen die je ter voorbereiding leest.
Onze docent begint iedere les met de vraag: ‘Welke vragen heb je over het thema van vandaag?’. Die schrijft hij op. Aan het einde van de middag controleert hij met de cursisten of ieders vraag is beantwoord. Anders doet hij dat alsnog. Zo gaat iedereen met een goed gevoel naar huis.”
Brengt de cursus je duidelijkheid over je eigen schoolleiderschap?
“Ja. Want het was vooral mijn eigen onzekerheid die me liet twijfelen: ‘kan ik het wel?’. Die onzekerheid is weggenomen; de cursus bevestigt dat ik het kan.
Ik zou graag een leidinggevende functie krijgen binnen mijn school. Dan kan ik een schoolleidersopleiding volgen. Misschien krijg ik die kans. Deze oriëntatiecursus helpt hierbij: mijn school wéét dat ik de cursus volg en dus ambities heb. Daardoor komen deuren in zicht, die hopelijk snel opengaan. Nu al heb ik de kans gekregen om de komende 10 weken de rol van programmaleider op mij te nemen en betrokken te zijn bij een specifiek project.”
Zou je de cursus aanbevelen bij anderen?
“Ja, ik ben er heel tevreden over.
Het kost je ook niet veel tijd; maximaal een paar uurtjes per week voorbereiding, naast de 8 cursusmiddagen zelf.”