essays2024

1  ONS SCHOOLSYSTEEM IS AAN VERVANGING TOE
Tony Janson

• Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2023, 10 25). Prognoses arbeidsmarkt vo. Opgehaald van OCW in cijfers: https://www.ocwincijfers.nl/sectoren/voortgezet-onderwijs/personeel/prognoses-arbeidsmarkt-vo
• Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2023, 10 24). Uitval startende leraren voortgezet onderwijs. Opgehaald van OCW in cijfers: https://www.ocwincijfers.nl/sectoren/voortgezet-onderwijs/personeel/uitval-startende-leraren-voortgezet-onderwijs
• Nederlands Jeugdinstituut. (2023, 10 27). Cijfers over angst- en stemmingsproblemen. Opgehaald van Cijfers over jeugd en opvoeding: https://www.nji.nl/cijfers/angst-en-stemmingsproblemen
• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (2023, 10 26). Impactvolle Determinanten: Bewegen. Opgehaald van RIVM: https://www.rivm.nl/sites/default/files/2021-07/LR_012065_131709_Factsheet%20_bewegen_V5.pdf

2  WAT DOET RUIMTE MET JOU?
Lucia van der Velden

• Derksen, K. (2021). Goed teamwerk. Amsterdam: Karin Derksen & Boom uitgevers Amsterdam.
• Gronn, P. (2002, 13). Distributed leadership as a unit of analysis. The Leaderschip Quarterly, pp. 423-451.
• Hulsbos, A. K. (2012, juni). Professionele ruimte en gespreid leiderschap. Heerlen: LOOK.
• Meirink, H. O.-M. (2018). Professionele ruimte van leraren in het voortgezet onderwijs. Pedagogische studiën, pp. 126-130.
• Tjepkema, L. V. (2021). Waarderend veranderen, appreciative inquiry in de dagelijkse praktijk van managers. Amsterdam: Boom uitgevers Amsterdam & S. Tjepkema, L. Verheijen, J. Kabalt.
• Senge, P. M. (1992). De vijfde discipline. Schiedam: Scriptum Books.
• Spillane, J. P. (2005). Distributed Leadership. The Educational Forum, 69 (2), p. 143-150.
• Wiss, E. (2020). Socrates op Sneakers, Filosofische gids voor het stellen van goede vragen. Antwerpen: Veen Bosch & Keuning uitgevers nv.
• Gronn, P. (2002). Distributed leadership as a unit of analysis. The Leadership Quarterly, 13, 423-451.
• Leithwood, K. (1992). The move towards transformational leadership. Educational leadership, 49(5), 8-12.

3  HET VERBINDEN VAN PERSPECTIEVEN
Bas van Duin

• Manon Ruijters, Rika Schut en Robert-Jan Simons, Canon van leren & ontwikkelen: 50 concepten en hun grondleggers (Deventer 2012)
• Van Ooijen, M., Homan, T., Goedhart, A., Van Nistelrooij, A., Van der Steen, B., Kuhlman, M., & Moor, M. (2017). Imperfecte adviseur Persoonlijke verhalen over het werk. Utrecht: Kessels & Smit Publishers.
• Wiss, E. (2020). Socrates op sneakers. Amsterdam: Ambo/Anthos.
• Kramer, J. (2019). Deep democracy: De wijsheid van de minderheid. Zaltbommel: Thema.
• Vermaak, H. (2015). Plezier beleven aan taaie vraagstukken. Den Haag: Boom Lemma.
• Elffers, L. (2017). De bijles generatie.Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Homan, T. (2013). Het et-ceteraprincipe: Een nieuw perspectief op organisatieontwikkeling. Den Haag: Academic Service.

4  DE TRANSFORMATIE VAN DE LEIDER DIE JE ZELF WILT ‘ZIEN’
Joey Willemsen

• Ahuis, I. (2019). Betekenisvolle werkrelaties. Amsterdam: Boom uitgevers.
• Brack, A. (2017). De verborgen dimensie van leiderschap. Zaltbommel: Thema.
• Bryk, A., Schneider, B. (2002). Trust in schools. New York: Russell Sage.
• Covey, S. (2008). De snelheid van vertrouwen. Business Contact.
• Duyvendak, J.W. (2017). Thuis. Het drama van een sentimentele samenleving. Amsterdam: University Press.
• Fullan, M. (2020). De schoolleider. Strategieën die het verschil maken. Helmond: Uitgeverij OMJS.
• IJsseling, G. (2020). De zelfbewuste leider. Schiedam: Scriptum.
• Nuijten, I. (2022). Dienend leiderschap. Amsterdam: Boom uitgevers.
• Radinger, E. (2022). De wijsheid van wolven. Amsterdam: Bruna uitgevers.

5  GOUD IN HANDEN MET GYMNASIUM
Marijn Gunnink

• Macrander, H. (2004, Juli 20). De gym-plus-klas vraagt wel veel. Trouw. Opgehaald van https://www.trouw.nl/home/de-gym-plus-klas-vraagt-wel-veel~bf6816f8/
• Simons, R.-J. (2021). Leidinggeven aan Leren. Utrecht: Schoolleidersregister PO.
• Vallerand, R. (2000). Deci and Ryan’s Self-Determination Theory: A View from the Hierarchical Model of Intrinsic and Extrinsic Motivation. Psychological Inquiry. 11, pp. 312-318. London: Taylor & Francis.
• Van der Hilst, B. (2021). Teamgericht organiseren in het voortgezet onderwijs. Utrecht.
• Verstraten, P., Lemmens, A., & Non, M. (2022). Een blik op de Nederlandse positie in internationale onderwijsrankings. Den Haag: Centraal Planbureau.

6  KANSENGELIJKHEID IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS
Lisan van der Sluis

• Badou, M. & Day M. (2021), Kansengelijkheid in het onderwijs. Verweij Jonker instituut: Utrecht 220530_factorenoverzicht-gelijke-kansen-WEB.pdf (verwey-jonker.nl)  Geraadpleegd op 14-10-2023
• Boer, de M., (2016), Kansengelijkheid moet je organiseren. VO-Magazine, 1, 18-20 http://marijkenijboer.nl/wp-content/uploads/2017/10/kansen-gelijkheid-1.pdf Geraadpleegd op 1-10-23
• Bourdieu, P. en Passeron J.C. (1970). Réproduction, (vertaling: Reproduction in Education, Society and Culture, London, Sage, 1977), Parijs: Minuit.
• Graaf, P. (1985). Culturele hulpbronnen in het lager onderwijs. Mens en Maatschappij, 4, 60 1985, 345-365 file:///C:/Users/Lisan/Downloads/admin,+D__Werk+Mariska_MensenMaatschappij_MenM_1985_1985_60_04_Culturele_hulpbronnen_en_schoolloopbanen_in_het_lager_onderwijs.pdf Geraadpleegd op 1-10-23
• Hart, W. (2012). Verdraaide organisaties; Terug naar de bedoeling. Deventer: Kluwer.
• Kessels, J., Boers, E. en Mostert, P. (2002). Vrije ruimte, filosoferen in organisaties. Amsterdam: Boom.  p 23
• Ministerie van OCW, (2020) file:///C:/Users/Lisan/Downloads/Staat+van+het+Onderwijs+2020.pdf van https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2020/04/22/staat-van-het-onderwijs-2020 Geraadpleegd op 1-10-23 (p 17)
• Ministerie van OCW, (2023) file:///C:/Users/Lisan/Downloads/Staat+van+het+Onderwijs+2023.pdf van https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2023/05/10/rapport-de-staat-van-het-onderwijs-2023  geraadpleegd op 1-10-23
• SER, 2021, ADVIES 21/09 Gelijke kansen in het onderwijs – Structureel investeren in kansengelijkheid voor iedereen (ser.nl) Geraadpleegd op 14-10-2023
• Tellegen, T. (2021). Als we samen. Amsterdam: Querido.
• VO-Raad (2016) https://www.vo-raad.nl/nieuws/oeso-vraagt-aandacht-voor-kansengelijkheid-in-nederlands-onderwijs#:~:text=Idee%C3%ABnkaart%20over%20bevorderen%20kansengelijkheid,het%20voortgezet%20onderwijs%20te%20bevorderen. Geraadpleegd op 1-10-23

7  RIJKDOM VINDEN IN VERWAARLOZING
Cor van Wijngaarden

• IJsseling, G. (2019). De zelfbewuste leider. Schiedam: Scriptum.
• Kampen, J. (2017). Leren Interveniëren in verwaarloosde organisaties. Amsterdam: Boom uitgevers Amsterdam.
• Koopmans, L. (2012). Dit ben ik! Zaltbommel: Thema.
• Marichal, K., & Segers, J. (2022). De kleren van de leider. Kalmthout: Pelckmans Uitgevers N.V.
• Wierdsma, A. (2021). Plek der moeite. In M. Ruijters, R. Schut, R. Simons, & R. Simons (Red.), Canon van het leren en ontwikkelen (Vol. De plek der moeite). Amsterdam: Boom.

8  DENK NIET WIT, DENK NIET ZWART, DENK NIET ZWART-WIT
Floor van Lamoen

• Bruijn, R. de & Trompenaars, F. (2021). Einde discussie: Leiderschap door dialoog. Amsterdam: Boom.
• Derkse, W. (2021). Benedictijnse stuurmanskunst: Leiding geven in dienst van de gemeenschap. Tielt: Lannoo.
• Houterman, A. (2017). Gespreid leiderschap en Belichaamde Cognitie: Een filosofische reflectie op leiderschap. In: Hulsbos, F. & Langevelde, S. van (red.) (2017). Gespreid leiderschap in het onderwijs: elkaar invloed gunnen voor vernieuwing. Utrecht: Kessels en Smit.
• Kohlrieser, G. (2018). Laat je niet gijzelen: Over leiderschap, verbinding, dialoog en werkelijke verandering. Heeze: Circle Publishing.
• Kramer, J. (2019). Deep democracy: de wijsheid van de minderheid (7^e druk). Amsterdam: Boom.
• Marichal, K. & Segers J. (2017). De kleren van de leider: 19 inzichten in leiderschap. Kalmthout: Pelckmans.
• Moerkerken, S. (2021). Conflict eren: Conflict inzetten om verandering te veroorzaken. Amsterdam: Boom.
• Morgan, G. (1992). Beelden van organisatie. Schiedam/London: Scriptum/Sage.

9  EMPOWERMENT
Harmen Blok

• Anthonio, G. G. (2021). De sleutels van de leider: een inspirerende gids om deuren te openen of te sluiten.
• Conger, A., J., &. Kanungo, R. (1988). The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice on JSTOR. https://www.jstor.org/stable/258093
• Hattie, J. A. (2014). impact van Leren zichtbaar maken: het bewijs in kaart gebracht.
• Hoogeveen, P., & Winkels, J. (2022). Het didactische werkvormenboek: Variatie en differentiatie in de praktijk.
• Nuijten, I. (2014). Echte Leiders dienen: voor leiders die het verschil maken.
• Nujiten, I. (2021). Dienend-leiderschap: ultieme gids voor het creëren van energie en eigenaarschap.
• Ruijters, M., & Schut, R. (2021). Canon van leren & ontwikkelen: 50 concepten en hun grondleggers.
• Stevens, L. (2012). Luc Stevens: “Ieder mens is gebouwd om zichzelf te ontwikkelen en heeft een natuurlijke behoefte aan relatie, autonomie en competentie”.
• Tjepkema, S., Verheijen, L., & Kabalt, J. (2015). Waarderend veranderen / druk 1: Appreciative Inquiry in de dagelijkse praktijk van managers.
• Werkman, R. A. (2016). De kloof tussen “praten over doen” en “doen”: Verklaringen en handelingsmogelijkheden vanuit veranderkundig, systeemtheoretisch en conversatietheoretisch perspectief. M&O, M&O 2016-5.

10  HEBBEN WE HET WEL OVER DEZELFDE SCHOOL?
Rogier Koers

• Van der Loo, H., Geelhoed, J. & Samhoud, S. (2007). Kus de visie wakker: organisaties energiek en effectief maken. Sdu Uitgevers.
• Hetebrij, M. (2011). Macht en politiek handelen in organisaties: iedereen speelt mee. Van Gorcum.
• Brenninkmeijer, J. & Voogd, M. (2020). De juiste vraag: de kunst van het vragen stellen in coachende gesprekken. Boom uitgevers.
• Ardon, A. & Van der Zwan, C. (2023). Wat speelt hier? Laat de onderstroom spreken. Boom uitgevers.
• Wassink, H. (2018). R zijn als leider. Kloosterhof Neer Bv.