Invloed van de werkomgeving op
het behoud van beginnende leraren

Inleiding op het thema

Het (dreigende) lerarentekort in het onderwijs maakt de instroom van beginnende leraren essentieel. Uit onderzoek blijkt echter dat de uitval van beginnende leraren hoog is: 18 procent van de beginnende leraren in het PO, 31 procent in het VO en maar liefst 45 procent in het MBO is na vijf jaar niet meer werkzaam in dezelfde sector (onderzoek door DUO, zie deze factsheet). De overgang van de lerarenopleiding naar de onderwijspraktijk gaat voor menig beginnend leraar gepaard met een zogenaamde praktijkshock. De ervaringen die je als beginnende leraar opdoet, maken indruk, brengen verwarring en teleurstelling. Een kwestie van betere voorbereiding en begeleiding zou je denken. Onderzoek richt zich dan ook op verbeteringen in de lerarenopleiding, zoals samen opleiden in opleidingsscholen. Of op het stellen van hogere eisen op gebied van de competenties van de beginnende leraren. Denk aan ‘alle leraren master’. Ook wordt gekeken naar verbeteringen in de begeleiding tijdens de inductiefase: begeleiding op school of via extra cursussen.

De praktijkshock wordt vooral gerelateerd aan het lesgeven van beginnende leraren. Maar niet alleen het zelfstandig lesgeven is nieuw in het professionele zelfverstaan; een beginnende leraar maakt ook kennis met de school als werkomgeving. Stel je voor: je begint als 26-jarige je leraarschap op je eerste school. Je hebt tijdens de opleiding wel stagegelopen op scholen, maar nu begin je toch echt met je eerste volwaardige aanstelling. Je bruist van de ideeën en ambities als je na de zomervakantie de school binnenloopt. Maar dan!? Waar kom je dan terecht? Hoe gaat de school met jou, als beginnende leraar, om? Wat gaat er in jou om? Wat komt er terecht van jouw ideeën en ambities? Is dit de inspirerende omgeving voor de interessante professionele loopbaan waaraan jij hoopt te beginnen? Is dit de inspirerende werkomgeving waarvan jij als kersverse professional blij wordt en je aan wil verbinden?

Wij zijn benieuwd in welke zin en mate reflecties over de school als werkomgeving een rol spelen bij de ‘praktijkshock’. We vragen ons af of er in de begeleiding vanuit de school of opleiding aandacht is voor dergelijke reflecties en er ondersteuning geboden wordt. Sinds 2014 doen studenten onderwijskunde bij de UvA onderzoek op dit thema. De eerste onderzoeken wijzen uit dat hier winst te boeken valt in het behoud van startende leraren voor het onderwijs. We vatten in deze reeks van berichten de resultaten samen.

Lees je mee? Vindt je er iets van? Reageer op de discussie op LinkedIn.

https://www.nso-cna.nl/uitval-startende-leraren-voortgezet-onderwijs/

https://www.nso-cna.nl/netwerk-beginnende-leraar-po/

https://www.nso-cna.nl/bijdrage-academisch-opgeleide-leraren-aan-schoolontwikkeling-primair-onderwijs/