Leiderschapspraktijken in tijden van Corona – deel 11

Het zijn bijzondere – om niet te zeggen ronduit rare – tijden. Ook NSO-CNA wordt uitgedaagd creatief om te gaan met de coronacrisis. Dat lukt, maar wel met vallen en opstaan. Het is een tijd van actie, maar ook van leren. Dat geldt natuurlijk ook voor schoolleiders en hun teams.

We vroegen daarom onze studenten, schoolleiders, opdrachtgevers, docenten en bureaumedewerkers hoe het ze vergaat. Wat er goed gaat en wat beter kan. En wat we meenemen naar de toekomst, als alles straks weer ‘normaal’ is.

In aflevering 11 van Leiderschapspraktijken in tijden van Corona.

Harry Mauw, Directeur Bedrijfsvoering bij ROC Flevoland en docent Middenmanagement

Dit is een gouden tijd voor krachtig leiderschap

Harry Mauw heeft zijn bord goed vol in coronatijd. Niet alleen heeft hij met de gevolgen van het virus te maken als docent van NSO-CNA – hij is ook directeur bedrijfsvoering van ROC Flevoland. Hoe houdt hij alle ballen in de lucht?

Hoe ervaar jij als docent van Middenmanagement het onderwijs op afstand?

“Dat viel me eigenlijk nog wel mee. Mijn grootste zorg is dat de onderwijsdagen er saai door worden.

Een hoorcollege is goed te doen op afstand; als docent kan ik ‘gewoon’ mijn verhaal vertellen. Maar normaal gesproken stellen studenten vragen tussendoor. Of voegen ze iets toe aan mijn verhaal, bijvoorbeeld vanuit eigen ervaring.

Online doen ze dat niet. Want daar geldt een andere discipline. Daarnaast mis ik als docent de fysieke reactie van de student. Je moet het doen met de gezichtsuitdrukkingen, en zelfs die zijn veel minder goed te lezen via het beeldscherm. Ik zie daarom ook niet goed of ze iets willen zeggen om ze er gelegenheid voor te geven.

Ter compensatie stel ik veel check-in-vragen tijdens de sessies. Ik vraag bijvoorbeeld regelmatig of ze mij en de theorie goed kunnen volgen. Of ze het nog ‘leuk’ vinden. En of ze iets willen vragen of toevoegen.

Dat helpt, maar het herstelt niet de dynamiek die je met contactonderwijs hebt. De les verloopt eigenlijk steeds in korte stapjes. Daarom stel ik mezelf continu de vraag: hoe houd ik het online spannend én gedisciplineerd? Terwijl de studenten vaak ook nog eens – net als ik – al een hele dag met videosessies achter de rug hebben?”

Lukte dat bij de Zoom-colleges die je tot nu toe gaf?

“Ja. Gelukkig biedt Zoom veel mogelijkheden. Zoals de studenten in kleinere groepjes opdelen. Zo kon ik ze toch aan de slag laten gaan met een spannende case. Dat ging verrassend goed. Ik breng ook steeds meer visuele middelen in. Zoals een video, die we dan daarna bespreken.

Daarnaast deel ik de dag natuurlijk op in korte sessies van maximaal 2 uur. Daarna is iedereen wel toe aan een pauze. Ik merk ook dat ik extra mijn best moet doen om iedereen uit de afterlunch-dip te krijgen. Die is er normaal gesproken natuurlijk ook, maar online moet ik met iets extra’s komen.

Al met al vraagt zo’n onderwijsdag via Zoom veel extra energie. Halverwege de middag ben ik echt wel moe.”

Moet NSO-CNA doorgaan met online onderwijs, ook ná de coronacrisis?

“Nee. En ja.

Als we uit deze crisis zijn, vind ik Zoom absoluut geen vervanging voor het groepsonderwijs. De opleidingsdagen moeten fysiek blijven. Niemand vindt het leuk om de hele dag aan de webcam te hangen.

Daarbij geldt online ook: hoe groter de groep, hoe groter de uitdaging om iedereen op maat te bedienen. Want daar draait het om bij NSO-CNA, onderwijs op maat:

Alles draait om de persoonlijke ontwikkeling van de student. Hún persoonlijk leiderschap, hún vraagstukken. En juist dat maatwerk, die individuele begeleiding, staat onder druk door al dit groepsonderwijs op afstand.

Ik zie juist wél een toekomst voor Zoom voor 1-op-1-sessies met studenten. Daar leent het zich heel goed voor. Bovendien voorkomt het dan veel reizen. Goed voor het milieu, én voor de persoonlijke tijdsindeling.”

Hoe raakt corona jouw werk als Directeur Bedrijfsvoering bij ROC Flevoland?

“Mijn werk speelt zich op vele vlakken af: financieel, personeel, facilitair, studentenadministratie, etc. Daarnaast begeleid ik ook onderwijsteams en ben ik deels in functie als schooldirecteur.

Op elk vlak zorgt corona voor dringende vraagstukken:

Hoe gaan we dit jaar examineren? Zo zijn er bijvoorbeeld stagiaires die naar huis gestuurd werden. Hoe beoordelen we dan dat ze de benodigde competenties hebben voor hun diploma? En bij schriftelijke examens: hoe timmer je dat dicht op afstand? Uiteindelijk gaat het om de vraag: hoe zorgen we ervoor dat diploma’s dezelfde waarde hebben als vorig jaar?

Hoe richten we anderhalvemeteronderwijs in? Met name op het mbo, met veel praktijkonderwijs? Natuurlijk, we kunnen met halve groepen werken. Maar hebben we daar genoeg ruimte voor? En zelfs áls we dat hebben: hebben we daar het personeel – én het budget – voor?

Hoe verhouden docenten zich tot deze nieuwe situatie? Want parttime of fulltime: iedereen staat de hele dag ‘aan’. Als ze wakker worden beantwoorden ze direct een waslijst aan e-mail. Ze geven meerdere keren per dag digitaal onderwijs. Hebben vaak tussendoor online vergaderingen. Vervolgens zijn ze dikwijls ’s avonds nog bezig, bijvoorbeeld met lesvoorbereiding. Hoe gaan we daar mee om?

Dit zijn maar 3 vraagstukken. Ik kan er nog 20 noemen. Allemaal dringende kwesties, waar ik nu nog geen antwoord op heb. Maar over 4 weken moet ik dat wél hebben.”

Hoe vlieg je dat aan?

“Deze tijd biedt ons enorm veel ruimte om met oplossingen te komen. Er is geen tijd voor al te veel overleg, twijfel of verzet. Kaders zijn weggevallen.

Daarom is dit een gouden tijd voor krachtig leiderschap. En dus voor krachtige leiders. Nu kun je echt het verschil maken door mensen zekerheid en vertrouwen te geven, juist nu alles zo onzeker is.

Tegelijkertijd denk ook ik weleens: kaders, kaders, kaders! Geef me kaders! Want die enorme ruimte maakt ook mij weleens onzeker. Terwijl het juist mijn taak is om zekerheid te bieden! Maar iedereen worstelt in deze tijd. Er is geen blauwdruk. Dat stelt me gerust.

Belangrijk is om open het gesprek aan te gaan. Niet alleen met je team, ook met studenten. Want zij hebben vaak ook goede ideeën en oplossingen. Ze waarderen het enorm als je ze bij het proces betrekt.

Tot slot is er nog die andere dimensie: corona zelf. Er is net een collega teruggekomen nadat die besmet was geraakt. Ondertussen wordt een andere getest.

Om daar goed mee om te gaan, hebben we een crisisteam in het leven geroepen. Zodat, wanneer een test positief terugkomt, we direct in actie kunnen komen: met wie heeft de docent contact gehad? Er zit een heel draaiboek aan vast.

Naast alle drukte komt dat er dus ook nog bij. Corona…het is geen stukje in de krant. Het is een deel van ons dagelijks leven geworden.”

Lees ook de andere interviews over leiderschapspraktijken in tijden corona.

Interview: Arjan Jonker, Waardevolle Webteksten

Overzicht van alle interviews in deze reeks.