Leiderschapspraktijken in tijden van Corona – deel 4
Het zijn bijzondere – om niet te zeggen ronduit rare – tijden. Ook NSO-CNA wordt uitgedaagd creatief om te gaan met de coronacrisis. Dat lukt, maar wel met vallen en opstaan. Het is een tijd van actie, maar ook van leren. Dat geldt natuurlijk ook voor schoolleiders en hun teams.
We vroegen daarom onze studenten, schoolleiders, opdrachtgevers, docenten en bureaumedewerkers hoe het ze vergaat. Wat er goed gaat en wat beter kan. En wat we meenemen naar de toekomst, als alles straks weer ‘normaal’ is.
In aflevering 4 van Leiderschapspraktijken in tijden van Corona:
Margit Bouma, onderwijskundige en beleidsadviseur voor de Noordwest Academie
We leiden mensen in vitale beroepen op, dus zijn onze trainingen ook vitaal
Margit Bouma werkt als onderwijskundige bij de Noordwest Academie in Alkmaar. Dat is het leerhuis van het ziekenhuis Noordwest Ziekenhuisgroep. Vanuit die rol volgt ze de module Toekomstgericht Onderwijs bij NSO-CNA.
Hoe is het om nu de module Toekomstgericht Onderwijs bij NSO-CNA te volgen?
“Opvallend relevant! Want deze module gaat óók over onderwijs op afstand. Sterker nog: de eerste bijeenkomst die we online hadden, gíng toevalligerwijs over dit onderwerp.
De Coronacrisis was dus direct een hele goede praktijksituatie. De deelnemers hadden uiteraard veel vragen hierover. De docenten – Gelbrich Feenstra en Rob Mioch – konden daar goed op inspelen.
Er was zelfs een online gastspreker: Patricia van Slobbe, nota bene een specialist op het gebied van onderwijs & ICT. Zij had vanuit haar expertise een aantal goede tips voor de schoolleiders.”
Zelf ben je geen schoolleider. Welke specifieke vragen had jij als onderwijskundige?
“In het ziekenhuis leiden wij onder andere verpleegkundigen en artsen op. Dat betekent: veel praktijkonderwijs. Dus mijn specifieke vraag was: hoe geven we praktijklessen vorm online?
Patricia van Slobbe vertelde over de mogelijkheden van Virtual en Augmented Reality. We zijn daar ook al mee bezig, maar dat is echt in een beginfase en dat zet je natuurlijk niet 1-2-3 op. Desondanks heb ik wel iets aan haar adviezen gehad.
Al met al was de opleidingsdag – die wel korter gemaakt was dan normaal – zó voorbij. Onder andere omdat Gelbrich en Rob het heel afwisselend maakten. Een stukje theorie, groepsgesprekken, oefeningen, de gastspreker en gelegenheid om vragen te stellen…het was erg leuk en leerzaam.”
Hoe gaan jullie op de ziekenhuisacademie om met de crisis?
“Een substantieel deel van ons onderwijs is praktijkonderwijs. En dat kan niet of nauwelijks op afstand. Denk bijvoorbeeld aan leren reanimeren. Daarvoor moet je bij elkaar zijn, omdat je echt fysiek moet oefenen en daar feedback op moet krijgen
Maar het móet doorgaan: we leiden mensen immers op voor vitale beroepen. Dat maakt onze trainingen ook van vitaal belang. En dus zijn we net als andere opleidingen druk bezig om dat werkbaar in te richten in de 1,5-metersamenleving; in de praktijk van het ziekenhuis zijn de studenten die stagelopen het al gewend.
Binnen de academie gaat het voor een deel om hele praktische logistiek: hoe verdelen we de groepen studenten? Hoe gaan de studenten naar binnen en naar buiten? Welke routes lopen we in het gebouw? Hoe doen we het bij de koffieautomaat? Maar ook: kunnen we tijdens het praktijkonderwijs beschermingsmiddelen gebruiken, net als artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis?
In kleine groepen heeft dit onderwijs al plaatsgevonden. En dat gaat goed.”
En hoe doen jullie het onderwijs op afstand?
“Vóór de crisis waren we al bezig met blended learning. We beschikken over veel e-learnings binnen het ziekenhuis waar de studenten zelfstandig mee aan de slag kunnen, bijvoorbeeld ter voorbereiding op de fysieke lessen.
Daarnaast geven onze docenten nu veel theorielessen vanuit huis; die moesten – zoals leraren in heel Nederland – in no-time omschakelen. Ze proberen allerlei verschillende werkvormen uit om dit onderwijs zo aansprekend mogelijk te maken.
Ondertussen zoeken we naar andere wegen voor het praktijkonderwijs. Zoals het al eerder genoemde Virtual en Augmented Reality. Niet alleen voor deze tijd, zeker ook daarná.”
Wat wil je vanuit deze tijd meenemen naar de toekomst?
“Laten we straks allereerst goed kijken naar de opbrengsten van wat we nu ad hoc ontwikkelen. En of en hoe we dat structureel kunnen implementeren. Daarbij helpt de module Toekomstgericht Onderwijs van NSO-CNA ook bij.
Zo is er iets bedacht waardoor verpleegkundigen op een snelle manier heel gefocust kunnen leren wat ze willen leren. Dat was altijd al onderdeel van het onderwijs. Maar nu is dat versneld, omdat je ziet dat veel verpleegkundigen op andere afdelingen ingezet moeten worden door Corona.
Een ander ziekenhuis heeft daar een aanpak voor ontwikkeld. Die deelden ze met ons. Wij hebben dat vervolgens omgezet naar een stappenplan met instructiefilmpjes, waardoor verpleegkundigen makkelijk leervragen en informatie kunnen uitwisselen. Met expliciet aandacht voor voordoen, hardop denken en nadoen. Dat gaan we na deze tijd zeker ook gebruiken.
Tegelijkertijd moeten we niet vergeten hoe belangrijk elkaar ontmoeten is. Want ook al ontdekken we nu de voordelen van vergaderen en onderwijs op afstand, we voelen tegelijkertijd de meerwaarde van real-life groepsdynamiek.
Ook hoop ik dat we straks net zo makkelijk samenwerken, delen en met elkaar meedenken als nu. Dat vind ik echt mooi om te merken in deze tijd. Zoals hoeveel lesmateriaal er belangeloos uitgewisseld wordt. Er komt zóveel binnen dat ik echt moet selecteren.
Iedereen kijkt nu naar de mogelijkheden. Laten we dat vooral vasthouden.”
Lees ook de andere interviews over leiderschapspraktijken in tijden corona.
Interview: Arjan Jonker, Waardevolle Webteksten
Overzicht van alle interviews in deze reeks.