Persoonlijk Leiderschap
start 25 september 2019

Leiderschapspraktijken in tijden van Corona: de follow-up
Rosanne Scholte

Vóór de zomervakantie interviewden we schoolleiders, over hoe zij omgingen met de coronacrisis. Inmiddels is de vakantie voorbij en zijn de scholen weer open. Hoog tijd om bij te praten:

Welke maatregelen hebben de scholen genomen om veilig en verantwoord fysiek onderwijs te geven? Voor welke uitdagingen staan ze nog? Wat vinden medewerkers en leerlingen ervan om weer ‘gewoon’ naar school te gaan? En…vrezen ze een nieuwe sluiting?

In aflevering 4 van onze coronareeks follow-up:

Rosanne Scholte, Opleidingsmanager bij NSO-CNA

Rosanne Scholte over coronaWe gebruiken nu al de ervaringen uit de 1e golf voor de ontwikkeling van ons onderwijs

In mei – nog middenin de 1e golf – spraken we ook al met Rosanne. Toen zag ze naast de problemen ook de kansen die de coronacrisis het onderwijs biedt. Met name om te leren van de ervaringen met virtueel onderwijs, als opstap naar échte blended learning. Wat is er geleerd? En hoe gebruikt NSO-CNA die kennis voor hun opleidingen?

Wat is er sinds mei gebeurd binnen NSO-CNA met de ervaringen uit de 1e golf?

“In de 1e golf probeerde iedereen met heel veel creativiteit het onderwijs in een online vorm te gieten. Sommige oplossingen werkten wel. Andere niet. Dat hebben we onderzocht met een enquête onder studenten en docenten.

Daaruit kwam een rapport, dat ons een goed eerste beeld gaf. Grosso modo waren de conclusies:

Intervisie en kennisoverdracht lenen zich goed voor een online setting. Bij intervisie kun je elkaar prima via Zoom bevragen, terwijl een docent meekijkt. En studenten kunnen hun kennis verdiepen met kennisclips en thuis literatuur doornemen. Vervolgens kan de docent de online bijeenkomst starten met een readyness-check: wat is begrepen, en wat nog niet (voldoende)? Vervolgens kan hij de bijeenkomst dáár op richten.

Situaties waarin interactie cruciaal is, zijn niet geschikt om online te doen. Bijvoorbeeld bij onderdelen als gespreksvoering en conflicthantering. Of situaties waarin studenten zich kwetsbaar opstellen en als persoon centraal staan. Evenals wanneer de docent de studenten spiegelt en uitdaagt, dingen laat schuren om ze van daaruit te laten groeien.

Waar precies de grens ligt van wat online kan en live moet? Dat is nog niet helder. Het blijft voorlopig een kwestie van uitproberen en bewustwording.”

Implementeren jullie de geleerde lessen al in het nieuwe onderwijsjaar?

“Leiderschap vraagt om het leren doorzien van diverse situaties (leiderschapspraktijken). Om vervolgens bij die situatie aan te sluiten, met een passende vorm van leiderschap. Dat geldt dus ook voor ons onderwijs bij NSO-CNA: wat richten we (ook ná de coronacrisis) permanent online in? En wat moet echt live op locatie? We zijn continu bezig met deze vraagstukken. En proberen op basis daarvan onze opleidingen door te ontwikkelen.

Maar we merken ook: dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Want we zijn nu eenmaal gewoontedieren. Wat we altijd al deden, doen we nog steeds heel graag. Dat zagen we na de zomer ook, vóór de 2e golf:

Zowel studenten als docenten wilden elkaar vooral weer op locatie ontmoeten. Ook bij het ontwikkelen van de opleidingen waren we snel geneigd om het toch weer zo in te richten: gebaseerd op fysiek onderwijs, bij elkaar in één ruimte.

Dus moeten we ons best blijven doen om die valkuil te vermijden. En ons steeds afvragen: wat willen we bereiken vanuit de onderwijsdoelen? Welke vorm past daarbij? Kan dat online, of heeft een live setting hier duidelijke meerwaarde?

Als we daar een goed evenwicht in vinden, creëren we pas echt een krachtige leeromgeving met daadwerkelijke blended learning.

Wat is ervoor nodig om structureel over te gaan naar blended learning?

Rosanne Scholte“Het onderwijs erop inrichten is één. Gedragsverandering is twee. Daar moeten we op blijven sturen, ook bij onszelf. Daarnaast zit het in verdere professionalisering van onze docenten.

Blended learning vraagt namelijk iets heel anders van docenten. Want nu moeten ze óók kennis en kunde hebben in (online) onderwijs creëren, ICT-middelen gebruiken en slim inzetten, in welke mate je online verdiepend met studenten in gesprek kunt gaan, etc.

Veel zullen ze gaandeweg moeten leren. Waardoor ze zich ook nog eens kwetsbaarder moeten opstellen. Dat schept een heel andere verhouding tussen student en docent. Tot slot moeten we blijven experimenteren en leren. We draaien bijvoorbeeld al een pilot door opnames te maken voor kennisclips. Zo kunnen we ze alvast inzetten en daarvan leren. Zodat ze straks écht een waardevolle toevoeging zijn aan ons onderwijs. Ook ná corona.”

Hoe gaat NSO-CNA om met de 2e golf en een dreigende nieuwe lockdown?

“Door te blijven volgen wat deze tijd met de kwaliteit van ons onderwijs doet. Om de kwaliteit zo hoogwaardig mogelijk te houden. En straks de waardevolste lessen te implementeren in onze opleidingen.

Ook hebben we ervoor gekozen een rolmodel te zijn: vooruitlopend op een eventuele nieuwe lockdown vindt al ons onderwijs weer virtueel plaats. Ondanks dat we weten dat niet alle onderdelen zich hiervoor lenen. Maar we vinden dat we in de eerste plaats onze verantwoordelijkheid moeten nemen: om het aantal reisbewegingen en aantal samengestelde groepen te minimaliseren. En we hopen natuurlijk dat we, net als onze studenten, dan ook weer sneller live aan de slag kunnen!

Ondertussen blijven we in gesprek met onze studenten:

Enerzijds om goed te luisteren naar wat zíj willen. Wat als dat afwijkt van wat wij besloten hebben? Dat vraagt veel afstemming: hoe kunnen we ons onderwijs zo aanbieden dat ze goed in staat zijn om het te volgen en af te ronden?

Anderzijds willen we ook van hen leren. Zij zitten immers in dezelfde situatie op hun eigen school. Hoe lossen zij dat op? Bijvoorbeeld ook hele praktische zaken, zoals wanneer docenten besmet raken met corona.

Wij hebben daar nu ook voor het eerst mee te maken: zieke docenten. Je merkt aan alles dat deze 2e golf een stuk dichterbij komt. Het blijft voor iedereen een ontzettend uitdagende situatie. Maar we proberen zo veel mogelijk het positieve eruit te halen. Voor de toekomst ná corona…”

Lees het eerste interview met Rosanne

Interview: Arjan Jonker, Waardevolle Webteksten

Overzicht van alle interviews in deze reeks.

 

Spring naar toolbar