Functie: Ondersteuningscoördinator
Opleiding: Stuurkunst
Marieke Blaak is als ondersteuningscoördinator verantwoordelijk voor ondersteuning aan leerlingen in de meest brede zin van het woord. Bijvoorbeeld bij gedrags- en leerproblemen. Ze geeft daarbij leiding aan een team van deskundigen, waarmee ze de ondersteuning vormgeeft.
Waarom wilde je Stuurkunst volgen?
“Binnen Terra werken we veel met teams, zoals onderwijsteams en het ondersteuningsteam. Ik verwachtte dat Stuurkunst me kon helpen om het team waaraan ik verbonden ben nog beter te begeleiden en verder te ontwikkelen.
Ik volgde Stuurkunst als keuzemodule binnen de oude modulaire master van NSO-CNA. Van anderen had ik er al goede verhalen over gehoord. Onder andere omdat de opleiding – zoals alle opleidingen van de academie – meteen de verbinding maakt met je eigen werkpraktijk. Dus met wat ik leerde kon ik direct aan de slag met mijn team.”
Hoe beviel de opleiding?
“Heel goed. Dankzij Stuurkunst deed ik veel inzichten op. Niet alleen over hoe je samenwerking in een team stuurt, maar ook over mijn rol als teamleider.
Wat mij onder andere erg aansprak, was dat er bij Stuurkunst systemisch gewerkt wordt. Oftewel: ik leerde patronen herkennen die een groep veelal onbewust ontwikkelt. Door zicht te krijgen op de patronen in je eigen team, weet je welke interventies passend zijn om patronen die niet helpend zijn te doorbreken en verandering in gang te zetten.
Zo hebben we gewerkt met het SAVI-model, een systeem voor het analyseren van verbale interactie. Door gebruik te maken van SAVI leer je je waarnemen aanscherpen; het is een nieuwe bril om naar je team te luisteren. Je krijgt hiermee inzicht welke gedragingen in het team ruis veroorzaken, welke gedragingen informatie brengen of vragen geven en welke gedragingen bewijs van informatieoverdracht geven. Verbale patronen van de teamleden worden helder en zijn aanknopingspunten voor interventies.”
Ik leerde dat je als leider van een team soms moet loslaten om dingen in beweging te zetten
Welke andere belangrijke inzichten kreeg je tijdens Stuurkunst?
“Ik dacht altijd dat ik als teamleider heel hard moest werken om dingen in beweging te zetten. Maar ik leerde dat je juist ook kunt loslaten. Op je handen kunt gaan zitten. Omdat je soms juist op díe manier dingen in beweging zet.
Er was laatst bijvoorbeeld een collega die aangaf een taak niet meer te willen doen. Mijn oude ik had gedacht: hoe gaan we dat oplossen? Nu deed ik er bewust niets mee, behalve het in de vergadering inbrengen.
Daarna liet ik de anderen praten. Stiltes vallen. Hoogstens stelde ik een vraag. En wat bleek? De oplossing kwam uit het team zelf: een andere collega stelde voor om de taak over te nemen. Terwijl ik eerder gedacht had dat niemand het zou willen doen, en ik het dus moest oplossen.”
Dus de geleerde theorie kun je goed vertalen naar je praktijk?
“Ja, daar heb ik nog wel meer voorbeelden van.
Zo liepen we in het team vast wanneer we casussen van leerlingen bespraken. In plaats van direct naar een oplossing te zoeken, stapten we uit de situatie om te zien wat er eigenlijk gebeurde. We herkenden het patroon en konden daardoor de procedure aanpassen, zodat we in de toekomst anders met een vergelijkbare situatie om kunnen gaan.”
Zou je Stuurkunst aanbevelen bij anderen?
“Jazeker! Sterker nog: dat heb ik onlangs nog gedaan. Ik vertelde een collega dat Stuurkunst een hele goede opleiding is om inzicht te krijgen in hoe teams communiceren. En dat je leert hoe je kunt sturen door los te laten.
Bart en Cunera daagden ons uit om nieuwsgierig te zijn en te ontregelen; ga maar eens iets anders doen dan je gewend bent van jezelf. Stralend falen; van oefenen leer je.
We leerden dat er verschillende fases van teamontwikkeling zijn. En dat de context en de fases van ontwikkeling bepalend zijn voor de interventies die je doet. Oftewel: de context bepaalt wat nodig is om op dat moment het team verder te helpen. Dat is dus niet altijd perse loslaten. Soms is júist meer sturing nodig.
Kortom: voor iedere teamleider is Stuurkunst zeer de moeite waard.”
De opleiding is geen onderdeel meer van onze master, maar als losse opleiding te volgen voor iedereen die een team in het onderwijs aanstuurt.
