Willemijn Stolk – deel 4
Master Educational Leadership

In 2021 ging onze nieuwe Master Educational Leadership (MEL) in première. De eerste lichting MEL-studenten is volop bezig hun leiderschap te verdiepen. Of, zoals wij het graag verwoorden: aan het doorgroeien naar excellent en betekenisvol leiderschap.

Maar wat betekent dat concreet in de praktijk? Hoe is de MEL opgebouwd, wat wordt er van de studenten gevraagd, en hoe ervaren zij dat? Voldoet de opleiding aan hun verwachtingen, en wat kunnen ze ermee in hun dagelijkse praktijk als leidinggevende?

Om die vragen te beantwoorden, besloten we 2 MEL-studenten te volgen tijdens hun hele master. Willemijn Stolk spraken we voor de vierde keer. Hoe is het nu met haar? In november 2021, maart 2022 en september 2022 interviewden we haar al. 

Willemijn: “Weer veel verder in mijn ontwikkeling als leider”

In september 2022 vertelde Willemijn dat ze erg uitkeek naar de 2^e fase van de MEL. Want die zou veel meer bij haar leerstijl passen: aan de slag met een eigen vraagstuk, op een onderzoeksmatige wijze. Waarbij ze veel meer in een leergemeenschap zou gaan werken. Dus de eerste vraag lag voor de hand:

Zijn je verwachtingen over de 2^e fase van de MEL uitgekomen?

“Nou en of! Ik ben volop met mijn eigen vraagstuk bezig. Het moest een complex vraagstuk zijn. Dus iets waar je niet direct je vinger achter krijgt. En waar veel omheen speelt.

Mijn vraagstuk gaat over onderwijsontwikkeling: op onze school willen we samen leren en ontwikkelen op gang brengen.

De afgelopen maanden zaten we in de diagnosefase: eerst ga je je vraagstuk doorgronden met actie-onderzoek. Daar ben ik flink ingedoken, met het boek van Hans Vermaak, Plezier beleven aan Taaie vraagstukken, in de hand. Dat gaat over werken aan veranderen als het gaat om complexe vraagstukken in je organisatie.

Met een diagnose maak je zichtbaar wat onder water blijft. Welke patronen zich blijven herhalen, die de verandering in de weg staan?”

Hoe bevalt die onderzoeksmatige aanpak in de praktijk?

“In het begin even wennen. Want onderzoeksmatig werken betekent ook: sámen onderzoek doen. Samen met anderen in de school zoeken we naar die weerbarstige patronen in onze eigen organisatie. Van huis uit heb ik een academische aanpak: in m’n eentje onderzoek doen en conclusies trekken.

Maar het wende snel: de samenwerking levert prachtige gesprekken op. Ik zie dat dat direct iets met mensen doet. Ze voelen zich bijvoorbeeld gehoord en zijn veel meer betrokken.

Zelf ging ik ook heel anders kijken. Want ik werk al 23 jaar op deze school. Dus ik had best wel wat ideeën over onze patronen en valkuilen. Dankzij alle gesprekken heb ik een veel completer en gemêleerder beeld gekregen.”

Welke rol speelden je medestudenten in dit proces, als leergemeenschap?

“We zitten nog steeds in dezelfde ankergroepen die we vorig jaar vormden. Die zijn in principe gericht op persoonlijk leiderschap. Maar we zochten elkaar ook geregeld op voor feedback op elkaars vraagstukken.

Onlangs rondden we de diagnosefase af met een presentatie over ons vraagstuk. In voorbereiding daarop kwamen we op zondagavond bij elkaar. Toen lieten we elkaar onze presentaties zien. Ook dat gaf weer een verdieping aan het ‘samen leren’.

Daarnaast zijn er de campusdagen, waarop je weer in een ander groepje komt. Ook dat geeft verdieping, want je oefent en reflecteert samen. Dat helpt om weer nét even anders naar je vraagstuk te kijken.

En bij de afsluiting van de diagnosefase kwamen we wéér in een ander groepje. Wat wederom nieuwe inzichten opleverde.

Zo heb je de beschikking over veel verschillende brillen – of hulpbronnen – om je vraagstuk vanuit een andere invalshoek te benaderen. Een enorme verrijking.”

Waar sta je nu in je eigen leiderschap?

“De afgelopen maanden waren echt wel een rollercoaster. Het is gewoon pittig, je eigen school leiden en tegelijkertijd de master doen. Maar dat levert zó veel op. Voor mijn gevoel ben ik weer veel verder in mijn ontwikkeling als leider.

Zo heb ik nu veel meer focus op het proces van veranderen. Ik ben me ervan bewust geworden hoe belangrijk het is om daar vooraf goed over na te denken. Dus niet vanuit de uitkomst (wat moet de verandering opleveren), maar ‘hoe creëren we samen beweging’. Dat vergt veel denkwerk.

Voorheen was ik veel oplossingsgerichter: ‘We moeten daarheen, en dat moet op die datum gelukt zijn.’ Maar dat vooraf bedenken is helemaal niet meer zo interessant. Ik vind het veel interessanter om goed helder te krijgen wat er aan de hand is. Diagnosticeren dus, wat we de afgelopen maanden gedaan hebben met ons vraagstuk.”

Heb je nog een voorbeeld van hoe je je als leider ontwikkeld heb?

“Ik besefte dat een grote kracht van mij op de achtergrond geraakt was: mensen verbinden. Die oplossingsgerichte kant van mij had de overhand gekregen. Toen ik die losliet, kwam er ruimte om een deel van mezelf te herontdekken.

Het mooie is dat mensen om me heen dat spontaan teruggeven: dat ze het fijn vinden om met mij samen te werken, omdat ik naar ze luister en ze serieus neem. Zelf vind ik dat ook weer veel belangrijker. Want dan bereik je veel meer. Sámen.”

Hoe is de begeleiding vanuit NSO-CNA bij onderzoeksmatig werken?

“Ik merk dat ze vanuit de MEL ook nog op zoek zijn naar hoe ze de 2^e fase het beste vorm kunnen geven. Niet gek, aangezien wij de eerste lichting MEL-studenten zijn. Waar het moet schaven ze bij, soms worden opdrachten aangepast. Je zou kunnen zeggen dat zij óók onderzoeksmatig bezig zijn.

Of ik dat vervelend vind? Meestal niet. Het maakt de opleiding extra dynamisch. Natuurlijk, aan de ene kant wil je duidelijkheid en richting. Maar het geeft ook een gevoel van saamhorigheid: wij zijn niet de enige die aan het nadenken zijn over dit soort zaken.

Bovendien zit het mijn ontwikkeling niet in de weg. Het biedt juist ruimte voor eigen accenten. Omdat niet alles in beton gegoten is, kan ik er meer mijn eigen draai aan geven. Dat vind ik juist wel fijn, hoewel het soms ook zoeken is naar de vorm en richting van de opdrachten.”

De afgelopen maanden vonden ook de eerste NSO-CNA Masterclasses plaats. Hoe bevielen die?

“Ja, binnen de MEL noemen we die ‘Campusdagen’. Dan zijn er in de ochtend sprekers over grote thema’s als inclusiviteit en interconnectiviteit – de Masterclass dus. En in de middag gaan we met ons eigen vraagstuk aan de slag.

Stiekem was ik sceptisch over die Masterclasses. Ik dacht: hoe gaan die mij helpen? Maar ze hebben me bijzonder aangenaam verrast. Met name de Masterclass over interconnectiviteit heeft me heel erg aan het denken gezet. Die ging erover dat je veel meer vanuit bestaande knooppuntjes in je organisatie gaat ontwikkelen.

Dat herkende ik heel erg in mijn eigen school. Waardoor ik ging nadenken over hoe wij organiseren. Dat doen we erg ‘blauw’: doel- en uitkomstgericht, waar ik het eerder al over had. Terwijl dat dus helemaal niet bij ons past. We zeggen dat te willen, maar doen dat nooit. Het gaf mij veel haakjes om dit ter sprake te brengen op mijn school.”

In september vertelde je ook dat jullie bezig waren met een onderwijsvisie. Hoe staat het daarmee?

“Ja, ik vertelde toen hoe de MEL me hielp om daar pleitbezorger van te worden op mijn school. Inmiddels is de onderwijsvisie in concept klaar. De schoolleiding heeft er feedback over gegeven en we hebben het concept gestuurd aan verschillende afdelingen binnen de school. Volgende week bespreken we die met de vertegenwoordigers van die afdelingen. Daarna gaan we daar samen mee aan de slag om het concept te verbeteren.

Aan het einde van dit schooljaar moet de visie gereed zijn. Dan is de volgende stap dat de teams er systematisch en concreet mee aan de slag gaan en de afdelingsplannen daar uiting aan geven.

Bij deze veranderingen hebben we al veel beter nagedacht over het proces. Over hoe we medewerkers betrekken en vanuit gezamenlijkheid ontwerpen. Heel leuk om te zien hoe we daarin al stappen maken. Het helpt ook dat een andere leidinggevende van mijn school dit jaar ook begonnen is met de MEL. Ik heb nu een partner-in-crime.”

Aan het einde van dit studiejaar spreken we Willemijn weer. Dan horen we hoe haar leiderschap zich weer verder ontwikkeld heeft.

Dit bericht delen met anderen kan makkelijk via ons bericht op LinkedIn.