West wordt Wijzer…

Een leergeschiedenis met betrekking tot het leren van het team in de professionele leergemeenschap op een basisschool

Irene Verbeet, mei 2020

Veranderresultaten houden niet lang stand

Resultaten van eerdere verandertrajecten bleken op Westwijzer niet lang stand te houden en al snel naar de achtergrond te verdwijnen. Ditmaal was het anders aangepakt. Er was een professionele leergemeenschap (PLG) binnen de school gerealiseerd waarin onderzoeksgroepen aan de hand van relevante onderzoeksvragen literatuur- en praktijkkennis met elkaar verbonden, om zo tot richtinggevende uitspraken te komen voor het handelen in de eigen organisatie.

Zo werd in vier jaar tijd een transformatie in het onderwijs gerealiseerd van een leerstofjaarklassensysteem, met op elk vakgebied drie niveaus van instructie, naar unit onderwijs. In de units werkten kinderen aan eigen leerdoelen, kregen zij les van alle leerkrachten binnen de unit en waren leerkrachten mentor van kinderen uit verschillende jaren. De drie pijlers binnen dit nieuwe onderwijskundige model waren:

• het leveren van maatwerk,
• het geven van betekenisvol onderwijs en
• het vergroten van eigenaarschap van leerlingen bij hun eigen ontwikkeling.

Een PLG werkt?

Zonder dat er een scholingstraject was gevolgd en zonder ondersteuning van een onderwijsbegeleidingsdienst was er onderwijskundig een enorme verandering gerealiseerd. Hoe kon dat!? Was dit echt een gevolg van het opzetten van een professionele leergemeenschap? Hoe hadden teamleden geleerd dan?

Leren binnen de PLG

In dit onderzoek is gekeken naar manieren van leren binnen de PLG op Westwijzer die hebben geleid tot zichtbare onderwijskundige veranderingen in de school. Welke manieren van leren hebben in dit veranderproces een rol gespeeld en welke ervan hebben het meest bijgedragen aan de daadwerkelijke onderwijskundige verandering in de school? Hiervoor is de indeling in grondtonen in leren gebruikt zoals Ruijters (2017) die beschreven heeft. Daarnaast is ook gekeken welke leiderschapsinterventies om leren in de PLG op gang te brengen zijn gedaan en welke daarvan door teamleden als helpend zijn ervaren. Door het schrijven van een leergeschiedenis en het analyseren van de 14 interviews die zijn afgenomen bij teamleden zijn antwoorden op bovenstaande vragen gevonden.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat volgens teamleden achtereenvolgens:

• onderzoekend leren,
• impliciet leren en
• ervaringsleren

in het transformatieproces dat op Westwijzer plaatsvond tussen augustus 2015 – juli 2019 het meest hebben bijgedragen aan de daadwerkelijke onderwijskundige veranderingen in de school. Hierbij zijn leiderschapsinterventies om leren in de PLG op gang te brengen vanuit een rol als cultuurbouwer, door hen het meest als helpend ervaren. Zij noemden hierbij woorden als ‘vertrouwen geven’ en ‘beschikbaar zijn / meedoen’ het vaakst.

Lees hier de scriptie van Irene.

Lees hier ook andere scripties van onze studenten.