Persoonlijk Leiderschap
start 25 september 2019

Verslag studiereis Canada 2016 – Dag 2

canada

In de week van 12-18 november 2016 nemen we vanuit NSO-CNA deel aan een studiereis, georganiseerd door Stichting de Brink, naar Toronto in Ontario Canada. In de afgelopen jaren heeft men daar een radicale en succesvolle vernieuwing van het onderwijssysteem doorgevoerd, hetgeen interessante ervaringen en inzichten heeft gegeven waar wij graag van leren. Bart Schipmölder doet hieronder verslag van de reis en deelt enkele inzichten en lessen.

Zaterdag 12 november 2016 – Lezing Bill Hogarth

Klik hier om het verslag van dag 1 te openen.

 

Maandag 14 november – Een overview van het systeem

De tweede dag van onze ontdekkingsreis naar het Canadese schoolsysteem in Ontario bracht ons veel informatie over de inrichting en werking van het systeem door alle lagen heen. We begonnen bij het ministerie voor onderwijs in Ontario en gingen via een presentatie van de York Region District School Board (regio bestuur voor de openbare scholen in York) tot aan de schoolleider. In deze tocht leren we dat het systeem in Ontario sterk top-down is ingericht als het gaat om o.a. de richting, de focus en doelen, de kaders, het curriculum, de support van het leren en het afleggen van verantwoording. Daarentegen is er een professionele dialoog van onderaf over de voorwaarden die de top moet invullen om de doelen binnen de kaders te realiseren. Er vindt een goede onderhandeling plaats over de zogenaamde pressure-support balans.

Door de hele dag valt bovenal op hoe betrokken mensen zijn op wat ze doen, hoe sterk het besef van de ‘purpose’ van goed onderwijs voelbaar is bij elke spreker. Van hoog tot laag gaat het over het continu verbeteren van het onderwijs om nog beter tegemoet te komen aan de leerbehoeften van de leerling en student. Het gaat in alles over leren en het leren mogelijk maken. ‘It’s not about teaching, it’s about learning’. In hoe mensen daarover spreken is hun trots op en commitment aan deze opdracht voelbaar. Het is bijzonder om ook de vertegenwoordiger van het ministerie open en oprecht te horen over deze ‘why’, over hun opdracht. En om door de hele keten mensen zichzelf steeds weer vragen te horen stellen als: ‘wat hebben wij/ik te doen, om het potentieel van de leerling te realiseren’. Of: ‘wat is onze rol als volwassene om de droom van de leerling waar te maken?’. Het gaat niet om mij als medewerker in het systeem, maar om dat waar we het allemaal voor doen, namelijk de leerling. In houding vind ik de mensen die wij horen zich daar heel ondersteunend in opstellen en resultaten mogen genoemd worden. Mensen zijn voelbaar trots en dat raakt. Dat wat niet lukt wordt ook open benoemd en gekoppeld aan een perspectief.

ontario-excellence

Bij de inrichting en het functioneren van het systeem is er veel aandacht voor goed leiderschap. Voor hoe je leiding geeft aan een organisatie waarvan leren het primaire proces is. ‘Leadership is identified as a supporting condition for the achievement of the government’s education priorities’ en ‘School leader development is a high-leverage strategy since small numbers of school leaders can potentially influence large numbers of teachers.’ Goed schoolleiderschap is een cruciale hefboom voor ontwikkeling van leraren. En daarbij is factor no. 1 van effectief schoolleiderschap volgens het ministerie dat de schoolleider zelf het leren promoot en ook deelneemt aan het leren en ontwikkelen van leraren. Leiderschap wordt overigens gezien als iets dat aan de orde is voor elke professional in zijn eigen dagelijkse praktijk. De invulling van het leadership framework is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, vastgelegd in het Ontario Leadership Framework, en inzichten uit de praktijk. Over praktijk gesproken, veel van de sprekers van vandaag, werkzaam in een beleidsfunctie, komen uit de schoolorganisaties waarvoor ze nu beleid maken. Ze zijn van binnenuit bekend met de vragen die leven. Naast leiderschap is er veel aandacht voor samenwerking tussen de lagen en binnen de lagen in, afhankelijk van de situatie samengestelde, multidisciplinaire teams.

Op de vraag of de ‘strictly regulated’ aansturing van de scholen wel past bij een cultuur die gericht is op ontwikkeling en leren, was het antwoord dat er juist binnen de strakke kaders voldoende ruimte is om een eigen invulling te geven op schoolniveau. En dat de wil om diepgaand te leren groot is omdat de transparantie van de opbrengsten van het onderwijs, scholen uitdaagt zich voortdurend verder te ontwikkelen. De vraag voor nader onderzoek deze week is of dit dan leidt tot verbeteren en optimaliseren voor succes of tot echte verandering waar nodig.

Wat in dit verband opvalt is dat mensen zich heel bewust zijn van de fundamentele ontwikkelingen in de samenleving en de noodzaak om daar het onderwijs op te vernieuwen. De nadruk op de purpose van onderwijs en de voortdurende gerichtheid op de leerling, maakt dat individuele belangen worden overstegen en de situatie leidend is. Dat helpt om te vernieuwen.

Tot besluit van de dag maakten we kennis met de schoolleiders die morgen met ons in gesprek gaan en ons rondleiden door hun school. Een dag om uit te vinden hoe het systeem werkt voor leraar en leerling. Geven de heldere kaders en centrale sturing vooral ruimte of zijn ze ook aanleiding voor weerstand? Hoe wordt daar dan mee omgegaan? Morgen de scholen in, wij zijn benieuw.

2016-11-14-13-31-49

Meer weten en zien? Bijgaand een link naar een prachtige website met ook beeldmateriaal van succesvolle voorbeelden van onderwijsvernieuwing en veel meer informatie over het Ontario Leadership Framework.

Tevens bijgaand sheets van twee presentaties zoals gegeven.

 

Spring naar toolbar