Wie moet er aan het roer staan van een school?

Voor de nieuwsbrief van De Nieuwe Meso (mei 2023) schreef Bart Schipmölder een beschouwing in reactie op een artikel van Monique Marreveld in Didactief.

In de Didactief van februari 2023 stelde Monique Marreveld de vraag of we ver genoeg vooruit kijken? Want zo vraagt zij zich af: ‘het schoolleiderstekort is groot, maar moeten we iedereen aan het roer laten die dat wil?’. Lees verder ›

Hoe iets meer chaos leidt tot meer collectief leiderschap

Onderstaande column is geschreven voor en opgenomen in Magazine De VBS van mei 2023.

Deze winter was ik op reis in Nepal. Wij bezochten daar drie scholen en maakten een lange wandeltocht. Tijdens de reis raakte ik gefascineerd door het ogenschijnlijk ordeloze verkeer. Bussen, vrachtwagens, auto’s, motoren, brommers, fietsers en wandelaars: het krioelt door elkaar op vaak veel te nauwe wegen en straten. Er
lijken maar weinig regels te zijn. Naast dat men in principe links rijdt, kon ik er nog twee ontdekken: je rijdt elkaar niet aan en als de een de plek heeft,
heeft de ander hem niet. Het verkeer bewoog zich vloeiend, vergelijkbaar met een spreeuwenzwerm. Lees verder ›

Gelijke kansen of gelijk resultaat?

‘Met keihard werken en je best doen moet je in Nederland alles uit jezelf kunnen halen. Waar je woont, wie je ouders zijn of op welke school je zit, mag geen rol spelen. Toch is dat nog niet overal vanzelfsprekend.’ Minister Wiersma (Website Min OCW, 10 maart 2023)

Hiermee bekent de minister nadrukkelijk zijn meritocratische kleur: een maatschappijmodel waarin de sociaal-economische positie van elk individu is gebaseerd op haar talenten en verdiensten. De meritocratische formule is simpel: Lees verder ›

Om te groeien is ruimte nodig: maak jij ruimte voor jezelf?

Potentie zien

In mijn tuin stond in een pot een mooi boompje dat al jaren niet meer groeide en maar matig bloeide. Toch kon ik zien dat het een mooi boompje was en ik hield van de weinige bloesem die in het voorjaar zichtbaar was. Ik zag de potentie. Lees verder ›

Stach als leermeester voor schoolleiders

De 3e Peter Karstanje-Lezing 2023 | Luc Sluijsmans | Acht lessen over het schoolleiderschap Lees verder ›

Tussentaal

“Stel je team eens voor?”, vroeg ik een deelnemer aan de opleiding.

“Nou, je hebt Piet die zich altijd wat dominant over alles uitspreekt. En je hebt Claire, een gevoelige vrouw die de kat uit de boom kijkt. En dan heb je Karin. Zij gooit er soms uit het niets iets uit.” Lees verder ›

Masterclass Duurzaamheid in het Onderwijs: verwarrende inzichten en ongemakkelijke vragen

Winst een teken van succes? Niet wanneer je beseft dat die vaak ten koste gaat van onze planeet en de mens.

Scheiden van afval goed? Niet als het gaat om het ontwikkelen van een mindset gericht op duurzaamheid.

Van duurzaamheid een apart schoolvak maken, dan maar? Niet als je leerlingen écht iets wilt bijbrengen over het belang daarvan.

Zomaar wat inzichten die ik opdeed tijdens de 4^e masterclass van dit studiejaar bij NSO-CNA Leiderschapsacademie. Die stond in het teken van duurzaamheid. Centraal stond de vraag wat de schoolleider daarin kan betekenen voor zijn/haar school. Lees verder ›

Ben jij bij Team Blauw of toch Team Rood? Een preflectie op de masterclass Duurzaamheid.

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijft Floor Basten steeds een preflectie: een voorbespiegelend stukje over het thema van de betreffende masterclass. Dit is haar preflectie bij de masterclass Duurzaamheid. Deze vindt plaats op 21 december 2022 tussen 9.00 en 12.30 uur te Diemen. Inleiders zijn Kees Klomp en Bas Huijbers. Erbij zijn? Dat kan. Meer informatie en inschrijven kan via onze website. 

Millennium Challenge

Ik denk de laatste tijd vaak aan Paul van Riper. Paul wie? Paul van Riper was als gepensioneerd marinier gevraagd mee te doen aan de Millennium Challenge 2002, een grootschalige simulatie waarmee het Amerikaanse leger de inzet van nieuw materieel wilde oefenen. Van Riper zou leidinggeven aan de tegenstander, een niet nader omschreven vijand met de naam ‘Team Rood’. ‘Team Blauw’ trad als vertegenwoordiger van het Amerikaanse leger op. Kosten van de simulatie, die twee jaar voorbereiding in beslag had genomen: 250 miljoen US Dollar. Lees verder ›

Beroepsprofielen voor schoolleiders: waarom stappen deze over van competenties naar leiderschapspraktijken en –bronnen?

Een eigentijdse visie op leiderschap

september 2020 en juni 2021, download pdf-versie

In 2016 publiceerde NSO-CNA een eigen beroepsprofiel voor leidinggevenden in het onderwijs. Dit profiel is in de jaren daarna verder uitgewerkt en is inmiddels de basis voor al onze opleidingen. In het voorjaar 2021 presenteerden ook het Schoolleidersregister PO en VO elk een eigen nieuwe beroepsstandaard voor schoolleiders.

Een belangrijke ontwikkeling in het denken over leiderschap is de stap van het denken in termen van competenties naar het denken over leiderschap in termen van leiderschapspraktijken en leiderschapsbronnen. Deze ontwikkeling vormt de kern van deze nieuwe beroepsstandaarden. Wat zijn deze leiderschapspraktijken en -bronnen en waarom sluiten ze beter aan bij leiderschap in deze tijd? En waarom wordt het denken in competenties losgelaten? In dit artikel gaan we in op deze vragen. Eerst schetsen we in een notendop de ontwikkeling van het denken over leiders en daarna zoomen we in de op de praktijken en bronnen. Tot slot gaan we nader in op een aantal internationale beroepsstandaarden en het NSO-CNA beroepsprofiel. Op verschillende plekken in de tekst vind je reflectievragen. Deze zijn bedoeld om jou als lezer aan het denken te zetten en de vertaling te maken van dit artikel naar jouw eigen leiderschapspraktijken. Lees verder ›

Zeven stellingen over succesvolle schoolleiders herzien

Schoolleiders zijn na de leraar de tweede meest invloedrijke factor op de resultaten van leerlingen. Deze stelling heb je vast wel eens eerder gelezen. De kans is groot dat hierop een verwijzing naar een reviewartikel van Leithwood, Harris en Hopkins (2008) volgde. In dit artikel gingen deze auteurs op zoek naar antwoorden op de vraag: Wat kunnen we op basis van wetenschappelijk onderzoek zeggen over effectieve en succesvolle schoolleiders? In hun artikel formuleerden zij op basis van hun review zeven stellingen. Nu, elf jaar later, hebben de auteurs deze stellingen opnieuw tegen het licht van de wetenschap gehouden. Met de kennis van nu blijken deze zeven stellingen nog steeds grotendeels valide. Een kort overzicht van de (herziene) “seven strong claims about succesfull school leadership”: Lees verder ›