De schoolleider anno 2024

Lef tonen op een hoopvolle plek

Ooit spraken we over het ‘schoolhoofd’. Toen werd het ‘schooldirecteur’. Inmiddels zeggen we ‘schoolleider’. Niet alleen de titel wijzigde, ook de rol van leidinggevenden in het onderwijs is ingrijpend veranderd. De schoolleider van nu staat voor grote uitdagingen. We kennen ze allemaal: het lerarentekort, kansengelijkheid, diversiteit en inclusiviteit…noem maar op. De maatschappij lijkt steeds complexer te worden en sneller te veranderen. Toch is het vak van de schoolleider nooit mooier geweest. Althans, dat betogen Ilse van Hal en Frank Schreibers, beiden NSO-CNA-docenten. Waarom vinden zij dat? En wat heeft de schoolleider anno 2024 volgens hen nodig? Lees verder ›

Ik moet beter gaan luisteren: over de top-10 lijstjes voor goed leiderschap

Inge is beginnend schoolleider. Ik sprak met haar in het kader van haar leiderschapsontwikkeling. Ze bracht in dat ze beter ‘moest’ gaan luisteren. Ik vroeg haar hoe ze bij dit leerdoel kwam. Daarop vertelde Inge me over een collega die altijd haar verhaal bij haar kwijt wilde. Maar het lukte Inge steeds minder goed om ernaar te luisteren. En dat zat haar dwars. Want over leiderschap had ze geleerd dat ‘goed luisteren naar je medewerkers’ belangrijk is. Lees verder ›

Hoe doen we recht aan sociale complexiteit?

Een interview met Peter Rombouts

Onze samenleving wordt steeds complexer. Althans, zo voelen we dat – zeker ook in het onderwijs. Alles is met alles verbonden, het geheel is veel te veel. Om daar grip op te houden, vereenvoudigen we graag: niet alleen de thema’s waar we mee te maken krijgen, maar ook de mens zelf. We begrenzen, fragmenteren en versimpelen – uit zelfbehoud.

Peter Rombouts – organisatie- en veranderkundige én drievoudig wereldkampioen Argentijnse Tango – begrijpt die behoefte maar al te goed. Lees verder ›

Code oranje voor code rood

Recensie Code Rood

Eric van ’t Zelfde (2023).  Hoe Oranje en Groen het succes in teams bepalen. Boom

In het voorjaar van 2023 reageerde Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs op Linkedin fel en kritisch op een interview met Eric van ’t Zelfde over een door hem bedachte methode. Van ’t Zelfde deelt mensen in in drie categorieën: groen, oranje en rood, en Vlaming viel over het oordelende karakter van deze methodiek. Alleen was ze in haar reactie net zo oordelend. Daarom reageerde ik op mijn beurt op Linkedin met enige verbazing: ik miste nieuwsgierigheid naar elkaar. Inmiddels heb ik op verzoek van De Nieuwe Meso Code Rood gelezen, het boek dat Van ’t Zelfde schreef over zijn methode, en ik ervoer hetzelfde als Vlaming: de stelligheid in zijn schrijfstijl en het oordelende richting personen, riep bij mij tijdens het lezen regelmatig een stevig kritisch oordeel op richting de auteur: ‘Zo ga je niet met mensen om. Problemen in een organisatie zijn nooit toe te schrijven aan alleen het individu.’ Lees verder ›

Alleen samen overstijgen we de waan van dag

In de afgelopen jaren is het belang van de schoolleider voor de kwaliteit van onderwijs veelvuldig benadrukt. Het schoolleidersregister PO nam zelfs dit najaar het initiatief tot een radiocommercial waarin de schoolleider in het zonnetje werd gezet. De Onderwijsraad adviseerde al in 2018: ‘zet in op een strategische rol voor schoolleiders’. En terecht.

Hoge verwachtingen van de individuele schoolleider

Maar ik maak mij zorgen over de toenemende werkdruk bij die individuele schoolleider. Lees verder ›

Kernactiviteiten en sleutelcompetenties van schoolleiders – nu en in 2030

Begin 2024 vroegen wij aan schoolleiders in Nederland hoeveel tijd zij besteden aan verschillende kernactiviteiten. We vroegen ze ook om een inschatting te maken of de tijd die men daaraan besteedt in 2030 toeneemt, gelijk blijft of afneemt. Onze vragenlijst is uitgezet onder 1100 schoolleiders in Nederland. We ontvingen 171 reacties (response 15%). Hoofdzakelijk van schoolleiders uit vo (77%) en po (23%).

Dit onderzoek deden wij samen met onze partnerorganisatie Lisum in Berlijn en Brandenburg. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Forschungsinstitut für Bildungs- und Sozialökonomie (FiBS).

Hieronder een overzicht van de belangrijkste uitkomsten voor Nederland en daarna een aantal uitkomsten uit Berlijn/Brandenburg. Lees verder ›

Ain’t No Mountain High Enough: Denali in Alaska Deel 1

Erik Koopmans over Alaska

“Wanneer teamleden op school hun rol niet pakken, is dat vervelend; dan slaagt het project misschien niet. Maar als wij op de berg onder arctische omstandigheden onze rol niet pakken? Dan gebeuren er ongelukken.”

Lees verder ›

42

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijft Floor Basten steeds een preflectie: een voorbespiegelende blog over het thema van de betreffende masterclass. Dit is haar preflectie bij de masterclass over ‘Digitalisering en AI. Optimisme en pessimisme over techno-bubbels’ met als inleider Hans Schnitzler. Deze vindt plaats op 3 april 2024 tussen 9.00 en 12.30 uur te Diemen. Lees verder ›

Boeken en inspiratie: hoe zorg jij voor je inspiratieruimte?

In zijn prachtige boek Leven & werken in het ritme van de seizoenen schrijft Jaap Voigt dat het onverstandig is om tussen Kerst en Nieuwjaar allerlei dingen te plannen. Volgens het natuurlijke ritme, volgens welke we overigens steeds minder ons leven inrichten, is het in december tijd om af te ronden en je terug te trekken. Tijd voor rust. In januari begint de winterslaap waarin energie wordt opgebouwd zodat het leven als vanzelf kan terugkeren: ‘Het is de periode waarin iets uit niets geboren kan worden.’ Is dat je gelukt? Lees verder ›

Wakker worden in de klimaatcrisis

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijft Floor Basten steeds een preflectie: een voorbespiegelende blog over het thema van de betreffende masterclass. Dit is haar, al eerder gepubliceerde, preflectie bij de masterclass over Duurzaamheid. Deze vindt plaats op 28 februari 2024 tussen 9.00 en 12.30 uur te Diemen. Floor is deze keer ook de inleider van dienst en doet dit samen met Hans Vermaak en Ton ten Broeke. Klik hier voor meer informatie en aanmelden.

Anders Handelen

Het lijkt tegenwoordig hip om elkaar over en weer te beschuldigen van slapen en indringend aan de ander te vragen of die wel wakker is. In dit essay ga ik iets anders doen: ik ga mijn eigen slaperigheid en het gevoel dat ik heb bij het ontwaken onderzoeken. Lees verder ›